TRANG THÔNG TIN VỀ NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ MẶT HỌC THUẬT, LÝ LUẬN CỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ
1. Tên luận án: Nghiên cứu đánh giá và phân vùng khí hậu nông nghiệp phục vụ phát triển ngành trồng trọt tỉnh Sơn La
-Mã số: 9440222
-Ngành: Khí tượng và Khí hậu học
2. Nghiên cứu sinh: Nguyễn Hữu Quyền
Người hướng dẫn:
PGS.TS. Dương Văn Khảm
PGS.TS. Nguyễn Thế Hưng
Cơ sở đào tạo: Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu
3. Giới thiệu về luận án:
Nông nghiệp có quan hệ qua lại và phức tạp đối với các điều kiện tự nhiên, trong đó các yếu tố khí hậu là những yếu tố tác động mạnh mẽ nhất đến sản xuất nông nghiệp. Khí hậu không những ảnh hưởng lớn đến sự phân bố địa lý của cây trồng mà còn ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng phát triển, đến chất lượng và năng suất sản lượng mùa màng. Các kết quả nghiên cứu đánh giá và phân vùng khí hậu nông nghiệp (KHNN) với các chỉ tiêu mang tính kinh điển, phần lớn dựa vào chỉ tiêu nhiệt ẩm để phân vùng KHNN chung. Hướng nghiên cứu này còn tồn tại một số hạn chế như: (1) Chưa đánh giá được các mối quan hệ giữa chỉ số phân vùng với các yếu tố khí hậu nông nghiệp khác như nhiệt độ tối cao, tối thấp, nhiệt độ tháng lạnh nhất, tháng nóng nhất, thời kỳ xảy ra rét đậm, rét hại, số giờ lạnh…; (2) Chưa đánh giá một cách hệ thống mức độ phù hợp của cây trồng với các điều kiện khí hậu, đất đai và độ dốc; (3) Chưa tính đến khả năng tác động của BĐKH đến sơ đồ phân vùng KHNN và phân bố cây trồng trong tương lai. (4) Ít công trình quan tâm đến cây ăn quả ôn đới và nhiệt đới trong sơ đồ phân vùng ΚΗΝΝ.
Luận án “Nghiên cứu đánh giá và phân vùng khí hậu nông nghiệp phục vụ phát triển ngành trồng trọt tỉnh Sơn La” được thực hiện nhằm: (1) Đánh giá được sự phân hóa theo không gian, thời gian về các chỉ tiêu KHNN và ảnh hưởng của chúng đến năng suất các loại cây trồng ở tỉnh Sơn La; (2) Xây dựng được sơ đồ phân vùng KHNN cho tỉnh Sơn La và xác định được không gian canh tác phù hợp (về điều kiện khí hậu, địa hình, thổ nhưỡng) đối với một số loại cây chủ lực của tỉnh ở hiện tại và theo kịch bản biến đổi khí hậu.
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, nội dung của luận án được chia thành 4 chương:
Chương 1: Tổng quan các nghiên cứu đánh giá và phân vùng khí hậu nông nghiệp cho phát triển trồng trọt.
Chương 2: Số liệu và phương pháp nghiên cứu.
Chương 3: Đánh giá và phân vùng khí hậu nông nghiệp tỉnh Sơn La
Chương 4: Tác động của biến đổi khí hậu đến phát triển trồng trọt ở tỉnh Sơn
4. Liệt kê những đóng góp mới của luận án
– Luận án đã hoàn thiện phương pháp đánh giá và phân vùng KHNN, đã xây dựng được sơ đồ phân vùng KHNN cho tỉnh Sơn La. Trong đó, ngoài các chỉ tiêu được lựa chọn cho phân vùng KHNN, luận án đã tích hợp được các đặc trưng KHNN quan trọng trong mỗi vùng và tiểu vùng KHNN của tỉnh Sơn La, như: nhiệt độ tháng nóng nhất, nhiệt độ tháng lạnh nhất, nhiệt độ tối thấp tuyệt đối trung bình năm, thời kỳ có khả năng xảy ra rét hại, thời kỳ bắt đầu – kết thúc nhiệt độ dưới 20°C, số giờ lạnh và tổng lượng mưa năm. Rất hữu ích cho công tác quy hoạch phát triển trồng trọt.
Luận án đã áp dụng thành công bộ công cụ LUSET của FAO để xác định mức độ phù hợp về điều kiện khí hậu, địa hình, thổ nhưỡng đối với các loại cây trồng chủ lực (các loại cây ăn quả ôn đới, nhiệt đới và cây trồng hàng năm) trong các vùng KHNN tỉnh Sơn La, trong đó có xét đến ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.
