THÔNG TIN TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Tên đề tài luận án: Nghiên cứu giải pháp phát triển trung tâm logistics quốc tế cho khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc
Nghiên cứu sinh: Trần Hải Việt
Ngành: Quản lý kinh tế – Mã số: 9310110
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Hàng hải Việt Nam
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn
2. PGS.TS. Đặng Công Xưởng
TÓM TẮT NỘI DUNG
1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích tổng thể của luận án là xác lập cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc phát triển trung tâm logistics quốc tế (International Logistics Center – ILC) phù hợp với đặc điểm của khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc (KVKTTĐPB) Việt Nam. Luận án tập trung vào việc xây dựng khung lý thuyết toàn diện cho ILC trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số, đồng thời đề xuất các giải pháp khả thi nhằm tối ưu hóa hiệu quả hoạt động logistics, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế khu vực và nâng cao vị thế cạnh tranh của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Cụ thể, luận án hướng tới các mục tiêu:
Làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về trung tâm logistics quốc tế;
Xây dựng và lượng hóa bộ tiêu chí đánh giá mức độ phù hợp và khả năng phát triển ILC;
Phân tích và lựa chọn mô hình phát triển ILC tối ưu dựa trên các tiêu chí được xác lập;
Đề xuất các giải pháp triển khai phù hợp với bối cảnh kinh tế, hạ tầng và thể chế của khu vực nghiên cứu.
2. Phương pháp nghiên cứu
Luận án kết hợp linh hoạt giữa các phương pháp định tính và định lượng hiện đại nhằm đảm bảo độ tin cậy và khả năng ứng dụng cao của kết quả nghiên cứu. Các phương pháp chính bao gồm:
– Tổng quan tài liệu có hệ thống (Systematic Review): Áp dụng quy trình PRISMA để sàng lọc và phân loại các công trình khoa học liên quan đến ILC, giúp định vị khoảng trống nghiên cứu.
– Phỏng vấn chuyên gia và phương pháp Delphi: Được triển khai hai vòng nhằm thu thập ý kiến chuyên sâu và thống nhất các yếu tố cốt lõi cần đánh giá trong phát triển ILC.
– Phân tích nhân tố khám phá (EFA) và phân tích thành phần chính (PCA): Dùng để kiểm định độ tin cậy và trích xuất các nhóm nhân tố chính trong bộ tiêu chí.
– Mô hình hóa định lượng bằng Fuzzy AHP (F-AHP): Lượng hóa mức độ quan trọng của từng tiêu chí dưới điều kiện mơ hồ, không chắc chắn của chuyên gia.
– Tối ưu hóa đa mục tiêu bằng Goal Programming: Xây dựng mô hình lựa chọn phương án phát triển tối ưu cho ILC dựa trên các mục tiêu và ràng buộc thực tiễn.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
– Đối tượng nghiên cứu: Các mô hình, tiêu chí đánh giá và các yếu tố tác động đến sự hình thành và phát triển trung tâm logistics quốc tế.
– Đặc biệt tập trung vào các tiêu chí về vị tríđịa lý, cơ sở hạ tầng, dịch vụ logistics, cơ chế chính sách và năng lực ứng dụng công nghệ số.
– Phạm vi nghiên cứu:
– Không gian: Luận án tập trung nghiên cứu khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc, trong đó đặc biệt khảo sát chuyên sâu tại Hải Phòng, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Hà Nội và Vĩnh Phúc – các địa phương đóng vai trò then chốt trong hành lang logistics liên vùng.
– Thời gian: Dữ liệu và thực trạng được phân tích trong giai đoạn từ năm 2015 đến 2024, đồng thời có tham chiếu các chiến lược định hướng phát triển đến năm 2030.
– Nội dung: Phân tích các mô hình phát triển trung tâm logistics quốc tế, đánh giá hiệu quả ứng dụng các phương pháp định lượng trong hoạch định chính sách và lựa chọn phương án phát triển tối ưu.
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Về mặt khoa học:
Luận án đã đóng góp vào việc hoàn thiện hệ thống lý luận về trung tâm logistics quốc tế, cung cấp một bộ khung tiêu chí toàn diện, mang tính kế thừa và phát triển từ các nghiên cứu trước. Việc ứng dụng kết hợp các phương pháp phân tích hiện đại như Fuzzy AHP, Goal Programming trong bối cảnh logistics Việt Nam là điểm mới đáng chú ý, góp phần mở rộng phạm vi áp dụng các phương pháp định lượng trong nghiên cứu quản trị logistics.
Về mặt thực tiễn:
Kết quả nghiên cứu có thể làm cơ sở cho các nhà hoạch định chính sách, cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp logistics trong việc quy hoạch, lựa chọn địa điểm và xây dựng chiến lược phát triển trung tâm logistics. Các kết luận và đề xuất trong luận án có thể áp dụng vào quy hoạch cụ thể tại Hải Phòng, nơi đang hình thành trung tâm logistics quy mô lớn gắn với hành lang kinh tế Côn Minh – Lào Cai – Hải Phòng.
5. Những điểm đóng góp mới của luận án
– Thứ nhất, luận án nghiên cứu một bộ tiêu chí đánh giá trung tâm logistics quốc tế được xây dựng một cách hệ thống, tích hợp đầy đủ các yếu tố về chiến lược địa lý, hạ tầng, dịch vụ, quản trị và công nghệ số.
– Thứ hai, luận án ứng dụng mô hình tích hợp Fuzzy AHP – Goal Programming để lựa chọn phương án phát triển ILC, cung cấp một cách tiếp cận mới giúp lượng hóa sự ưu tiên và giải quyết vấn đề đa mục tiêu trong môi trường phức tạp, không chắc chắn.
– Thứ ba, đề xuất mô hình phát triển trung tâm logistics quốc tế phù hợp với điều kiện thể chế, hạ tầng và chuỗi cung ứng tại KVKTTĐPB, trong đó mô hình “Chính phủ dẫn dắt – Doanh nghiệp tham gia” được chứng minh có hiệu quả vượt trội.
– Thứ tư, luận án làm rõ vai trò của chuyển đổi số và hệ thống quản trị logistics thông minh trong việc gia tăng năng lực cạnh tranh vùng, điều chưa được đề cập trong các nghiên cứu trước tại Việt Nam.
6. Kết cấu của luận án
Luận án được trình bày trong 298 trang, bao gồm phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, được chia thành 5 chương chính
Chương 1. Tổng quan nghiên cứu về trung tâm logistics quốc tế và định hướng nghiên cứu;
Chương 2. Thiết kế và phương pháp nghiên cứu
Chương 3. Cơ sở lysluanaj và thực tiễn về phát triển trung tâm logistics quốc tế;
Chương 4. Thực trạng phát triển trung tâm logistics quốc tế của khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc
Chương 5. Giải pháp phát triển trung tâm logistics quốc tế cho khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc
