TRANG THÔNG TIN VỀ NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Tên đề tài luận án: ‘‘Nghiên cứu mối liên quan nồng độ dioxin với một số hormone trong máu ở người làm việc tại các sân bay quân sự Biên Hòa, Đà Nẵng và Phù Cát’’.
Thuộc chuyên ngành: Y học dự phòng Mã số: 9 72 01 63
Họ và tên nghiên cứu sinh: Phan Văn Mạnh
Họ và tên Người hướng dẫn:
1. TS. Phạm Thế Tài
2. PGS. TS. Nguyễn Minh Phương
Cơ sở đào tạo: Học viện Quân y
Tóm tắt những đóng góp mới của luận án:
1. Nồng độ dioxin và một số hormone trong máu của người làm việc tại các sân bay quân sự Biên Hòa (SBBH), Đà Nẵng (SBĐN), Phù Cát (SBPC), Sao Vàng (SBSV).
Nghiên cứu đã tập trung đánh giá tình trạng phơi nhiễm dioxin hiện nay ở đối tượng có nguy cơ cao là những người làm việc trực tiếp tại các sân bay Quân sự ô nhiễm. Nồng độ đồng loại 2,3,7,8-TetraCDD đặc trưng cho phơi nhiễm dioxin từ nguồn chất Da cam ở những người làm việc tại các sân bay quân sự này vẫn còn cao, trong đó cao nhất ở người làm việc tại SBBH, gấp khoảng 9 lần, tại SBĐN gấp khoảng 4 lần, và tại SBPC gấp khoảng 2 lần khi so sánh với người làm việc tại SBSV là nơi không ô nhiễm. Tỷ lệ đồng loại 2,3,7,8-TetraCDD trong tổng đương lượng độc tại SBBH và chiếm 52,8% tổng giá trị TEQ PCDDs/PCDFs là minh chứng thuyết phục cho thấy phơi nhiễm dioxin tại đây bắt nguồn chủ yếu từ chất Da cam. Phần lớn các đối tượng có nồng độ 2,3,7,8-TetraCDD > 10 pg/g lipid, đặc biệt có 4 đối tượng nồng độ 2,3,7,8-TetraCDD trên 100 pg/g lipid cho thấy tình trạng và nguy cơ phơi nhiễm dioxin vẫn còn tiếp diễn nặng nề ở những khu vực này.
Nồng độ trung bình các hormone trục HPT và trục HPG trong nghiên cứu đều nằm trong giới hạn bình thường. Tuy nhiên, nồng độ TSH thấp nhất ở người làm việc tại SBBH so với các sân bay còn lại (p < 0,05) và có 10% số đối tượng tại SBBH có nồng độ TSH dưới ngưỡng bình thường. Tại SBĐN có tới 20,5% số đối tượng có nồng độ FT4 cao hơn ngưỡng bình thường.
2. Mối liên quan giữa nồng độ dioxin và một số hormone trong máu của người làm việc tại các sân bay quân sự Biên Hòa, Đà Nẵng, Phù Cát.
Nghiên cứu đã làm sáng tỏ thêm ảnh hưởng của dioxin lên hormon của trục nội tiết HPT và HPG, dẫn đến những rối loạn hoạt động chức năng nhất định, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống.
Đối với trục HPT, nồng độ 2,3,7,8-TetraCDD và TEQ PCDDs có tương quan thuận có ý nghĩa thống kê với nồng độ FT4 ở nhóm sân bay ô nhiễm.
Đối với trục HPG, toàn bộ các đồng loại dioxin và TEQ có xu hướng tương quan nghịch (r<0) với nồng độ PRL, LH, TES ở nhóm sân bay ô nhiễm. Có 4/7 đồng loại thuộc nhóm PCDD và 1/10 đồng loại thuộc nhóm PCDF tương quan nghịch có ý nghĩa thống kê (p < 0,05) với ít nhất 1 trong 3 hormone PRL, LH, TES. Trong số các đồng loại dioxin, 2,3,7,8-TetraCDD có mối tương quan mạnh nhất với nồng độ PRL (r = -0,262; p < 0,05) và TES (r = -0,292; p < 0,05). Ngoài ra, TEQ PCDDs và TEQ PCDDs/Fs tương quan nghịch có ý nghĩa thống kê với nồng độ PRL và TES.
Đồng loại 2,3,7,8-TetraCDD có xu hướng làm giảm nồng độ TES (r = -0,292; p < 0,05) và tương quan nghịch với điểm đánh giá chức năng hoạt động tình dục ở người làm việc tại các sân bay ô nhiễm (r = -0,169; p < 0,05). Kết quả trên cho thấy dioxin không chỉ tác động ở mức độ làm thay đổi nồng độ hormone mà còn gây rối loạn tới chức năng và chất lượng cuộc sống ở người phơi nhiễm dioxin mức độ cao.
