TRANG THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN
Tên đề tài luận án: “Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật để phát triển giống khoai môn Bắc Kạn”.
Chuyên ngành: Khoa học cây trồng; Mã số: 9.62.01.10
Nghiên cứu sinh: Trịnh Thị Thanh Hương Khóa đào tạo: 2014 – 2017
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Ngọc Huệ; GS.TS. Đỗ Năng Vịnh
Cơ sở đào tạo: Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
I. TÓM TẮT NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ MỚI CỦA LUẬN ÁN
Luận án là công trình nghiên cứu về các biện pháp kỹ thuật canh tác giống khoai môn Bắc Kạn để tăng năng suất và hiệu quả kinh tế, tập trung vào các nội dung:
1. Đánh giá thực trạng sản xuất khoai môn Bắc Kạn và xác định yếu tố hạn chế trong sản xuất khoai môn Bắc Kạn.
2. Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật canh tác (thời điểm ra cây nuôi cấy mô, giá thể vườn ươm, giá thể làm bầu, thời vụ trồng, mật độ trồng, lượng đạm bón) trong sản xuất củ giống khoai môn Bắc Kạn từ cây nuôi cấy mô và phương pháp bảo quản củ giống thích hợp.
3. Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật canh tác ( Thời vụ trồng, mật độ trồng, lượng kali bón) trong sản xuất thương phẩm khoai môn Bắc Kạn bằng củ giống G1 từ cây nuôi cấy mô; và thực nghiệm mô hình kỹ thuật canh tác mới trong sản xuất thương phẩm khoai môn Bắc Kạn từ củ giống G1 cây nuôi cấy mô tại huyện Chợ Đồn.
Luận án đã đạt được những kết quả mới như sau:
Xác định được một số yếu tố hạn chế chính trong sản xuất và phát triển khoai môn ở Bắc Kạn là: Thiếu nguồn giống chất lượng; giống bị thoái hóa; thiếu kỹ thuật canh tác mới trong sản xuất giống và sản xuất thương phẩm khoai môn cho hiệu quả kinh tế cao; và chưa có mối liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ. Đây là cơ sở lý luận để đưa ra những vấn đề cần nghiên cứu, góp phần phát triển giống khoai môn Bắc Kạn.
Xác định được một số biện pháp kỹ thuật canh tác thích hợp trong sản xuất và bảo quản củ giống G1 khoai môn Bắc Kạn từ cây nuôi cấy mô, như: thời điểm ra cây nuôi cấy mô là 15/1 và 15/11; Giá thể vườn ươm cho sự thích nghi của cây nuôi cấy mô ngoài điều kiện tự nhiên gồm đất phù sa và xơ dừa, tỷ lệ 8:2; giá thể đóng bầu gồm cát đen, đất phù sa và xơ dừa, tỷ lệ 5:3:2; thời vụ trồng từ 20-23/2; mật độ trồng 33.000 cây/ha; lượng phân đạm là 100kgN trên nền 1,5 tấn HCVS+60kgP2O5+80kgK2O+4.155ml phân bón lá Bloom & Fruit USA cho 1ha; bảo quản củ giống bằng phun chế phẩm sinh học WCA-T6, nồng độ 5g/l sản phẩm, liều lượng 80g/100kg củ giống. Áp dụng các biện pháp kỹ thuật này cho hệ số nhân giống tăng 1,04 – 1,74 lần so với nhân giống truyền thống bằng củ thông thường, chất lượng củ giống đảm bảo tốt, tỷ lệ thối hỏng sau 90 ngày bảo quản thấp chỉ là 10,7%, giảm được từ 1,7 – 2,3 lần so với biện pháp bảo quản trong cát ẩm và trên giàn, góp phần nhân nhanh giống khoai môn chất lượng cho phát triển sản xuất khoai môn hàng hóa ở tỉnh Bắc Kạn.
Xác định được một số biện pháp kỹ thuật canh tác phù hợp trong sản xuất khoai môn Bắc Kạn thương phẩm bằng củ giống G1 từ cây nuôi cấy mô, như : thời vụ từ 21-22/2 hàng năm; mật độ trồng 30.000 cây/ha; lượng phân kali là 150kgK2O trên nền 1,5 tấn HCVS+120kgN + 60kgP2O5+4.155ml phân bón lá Bloom & Fruit USA cho 1ha. Các biện pháp kỹ thuật mới làm tăng năng suất củ 15,5% so với sản xuất bình thường đại trà; mô hình sản xuất thực nghiệm cho lãi thuần cao hơn mô hình đối chứng 30,1% và tỷ số giá trị lợi nhuận biên đạt 5,41, được thực tế sản xuất chấp nhận, góp phần bảo tồn và phát triển giống khoai môn đặc sản ở tỉnh Bắc Kạn
II. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG TRONG THỰC TIỄN VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU
Khả năng ứng dụng trong thực tiễn:
Kết quả của đề tài đã chứng minh khả năng sử dụng và sản xuất thương mại củ con nhân giống bằng nuôi cấy mô đối với giống khoai môn Bắc Kạn. Mô hình sản xuất thực nghiệm ứng dụng kết quả của đề tài cho lãi thuần cao hơn mô hình đối chứng 30,1% và tỷ số giá trị lợi nhuận biên đạt 5,41, được thực tế sản xuất chấp nhận. Vì thế, các biện pháp kỹ thuật canh tác phù hợp trong sản xuất củ giống từ cây nuôi cấy mô và phương pháp bảo quản củ giống, một số biện pháp kỹ thuật canh tác mới trong sản xuất thương phẩm giống khoai môn Bắc Kạn có khả năng ứng dụng cao vào sản xuất giống khoai môn Bắc Kạn tại các vùng có điều kiện tương tự.
Luận án là tài liệu tham khảo tốt cho công tác nghiên cứu, đào tạo, bảo tồn và phát triển cây khoai môn ở Việt Nam.
Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu:
Ứng dụng kết quả của đề tài vào sản xuất và phát triển cây khoai môn đặc sản của tỉnh Bắc Kạn tại các vùng trồng phù hợp.
Tiếp tục mở rộng sản xuất khoai môn Bắc Kạn và nghiên cứu sâu hơn về phương pháp bảo quản và chế biến khoai môn thương phẩm qui mô vừa và nhỏ để khẳng định chắc chắn kết quả.
