TRÍCH YẾU LUẬN ÁN
Tên luận án: Nghiên cứu mưa, lũ cực hạn lưu vực sông Vu Gia-Thu Bồn
Ngành học của luận án: Thủy văn học. Mã số: 62 44 02 24
Tên tác giả: Dương Quốc Huy
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. Nguyễn Tùng Phong
PGS.TS. Ngô Lê Long
Tên cơ sở đào tạo: Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam
1. Mục đích và đối tượng nghiên cứu của luận án
– Đối tượng nghiên cứu là: Mưa, lũ cực hạn
– Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu tỉnh toán mưa, lũ cực hạn cho lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn từ đó giúp hoàn thiên phương pháp tính toán lượng mưa, lũ cực hạn phù hợp cho điều kiện khí hậu nhiệt đới và thiểu số liệu như các lưu vực của Việt Nam. Kết quả tính toán phục vụ trực tiếp cho công tác tính toán xác định nhanh giá trị lũ PMF tại các hồ chứa trên lưu vực.
– Phạm vi nghiên cứu:
Phạm vi nghiên cứu là toàn bộ lưu vực sông Vu Gia-Thu Bồn với các yếu tố tương tác giữa điều kiện phát triển thượng, hạ lưu và hiện tượng lũ, ngập úng của lưu vực.
2. Các phương pháp nghiên cứu đã sử dụng
– Điều tra khảo sát thực địa: Nhằm thu thập, bổ sung, cập nhật các số liệu khí tượng thủy văn, địa hình, điều kiện tự nhiên, các hoạt động quản lý và khai thác trên lưu vực.
– Phương pháp phân tích thống kê: Kiểm tra đánh giả, tổng hợp và phân tích xử lý các số liệu về lũ, điều kiện lưu vực sông, điều kiện dân sinh kinh tế nhằm tìm ra quy luật diễn biến về lũ, xu thể biến đổi các điều kiện mặt đệm và phát triển kinh tế, xã hội.
– Phương pháp mô hình toán thuỷ văn thuỷ lực kết hợp với công nghệ GIS: Đây là phương pháp cơ bản và định lượng trong nghiên cứu lũ lớn lưu vực sông Vu Gia-Thu Bồn nhằm tính toán về hiện tượng lũ cực hạn cũng như những rủi ro mà nó mang lại phục vụ mục tiêu quản lý lũ lớn chủ động trên lưu vực sông Vu Gia-Thu Bồn.
– Phương pháp chuyên gia và sự tham gia của cộng đồng: Thừa kế có chọn lọc các kết quả nghiên cứu, điều tra cơ bản trước đây có liên quan đến nội dung của luận án, kinh nghiệm phòng chống lũ trong nhân dân, trao đổi với chuyên gia, học hỏi kinh nghiệm đã có từ cộng đồng.
– Phương pháp phân tích hệ thống: Đánh giá các yếu tố gây lũ lớn và đề xuất các giải pháp phòng, chống lũ lớn đều dựa trên cơ sở phân tích toán hệ thống lưu vực sông. thông qua từng lưu vực bộ phận hay tiểu lưu vực sông thượng hạ lưu, từ đó rút ra quy luật phân bố của chúng theo không gian và thời gian xảy ra trên lưu vực sông Vu Gia-Thu Bồn.
3. Các kết quả chính và kết luận
Ý nghĩa khoa học:
Phân tích, đánh giá được tồn tại của các phương pháp tỉnh toán mưa cực hạn (PMP) đã thực hiện trên các lưu vực sông của Việt Nam từ đó đề xuất phương pháp tính toán phù hợp với lưu vực có điều kiện khí hậu nhiệt đới, thiểu số liệu, góp phần làm hoàn thiện phương pháp tính mua PMP và lũ cực hạn (PMF).
Ý nghĩa thực tiễn:
Kết quả tính PMP và PMF cho lưu vực sông Vu Gia-Thu Bồn là một tài liệu tham khảo có giá trị trong công tác quy hoạch, thiết kế và vận hành các công trình thủy lợi, thủy điện trên lưu vực trong bối cảnh biến đổi khí hậu và sự xuất hiện bất thường của các hiện tượng khí hậu cực đoan. Đồng thời phương pháp luận tỉnh toán của Luận ăn có thể mở rộng nghiên cứu cho các lưu vực khác ở Việt Nam.
Kết quả của luận án (những điểm mới)
Luận án đã nghiên cứu, đánh giá các phương pháp tỉnh toàn mưa, lũ cực hạn hiện nay để lựa chọn phương pháp tỉnh toán phù hợp cho lưu vực Vụ Gia Thu Bồn nói riêng và các vùng khí hậu nhiệt đới không có đầy đủ số liệu quan trắc nói chung. Luận ân đã có những đóng góp mới về khoa học và thực tiễn đối với lĩnh vực quy hoạch và quản lý lũ nói chung và đối tượng mưa, lũ cực hạn nói riêng. Cụ thể như sau:
– Lựa chọn phương pháp, hệ số Kỳp để xác định mưa cực hạn phù hợp với điều kiện khí hậu của Việt Nam.
– Xác định được PMP, PMF lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn từ đó đề xuất phương pháp xác định nhanh giá trị PMF tại các hồ chứa phục vụ kiểm soát an toàn hồ đập.
