TRANG THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN
Tên đề tài luận án: “Nghiên cứu sản xuất vắc-xin bất hoạt phòng bệnh hoại tử thần kinh cho cá mú (Epinephelus spp.) ở Việt Nam”.
Chuyên ngành: Công nghệ sinh học; Mã số: 9.42.02.01
Họ tên nghiên cứu sinh: Mẫn Hồng Phước
Khóa đào tạo: 2016-2020
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Phạm Thị Tâm; PGS.TS. Đồng Văn Quyền
Cơ sở đào tạo: Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
I. TÓM TẮT NỘI DUNG LUẬN ÁN (abstract):
Bệnh hoại tử thần kinh (Viral nervous necrosis-VNN) là một bệnh cấp tính gây bệnh trên động vật thủy sản. Bệnh đã được xác định là do vi rút hoại tử thần kinh (Nervous necrosis virus-NNV) gây ra. Ở Việt Nam, bệnh hoại tử thần kinh xuất hiện ở hầu hết các vùng nuôi cá trên cả nước. Tỷ lệ chết do vi rút hoại tử thần kinh gây ra dao động từ 50-100% tùy thuộc theo loài và giai đoạn xuất hiện bệnh. Để kiểm soát dịch bệnh trong nuôi trồng thủy sản thì sử dụng vắc-xin là một biện pháp phòng bệnh hiệu quả và an toàn. Luận án “Nghiên cứu sản xuất vắc-xin bất hoạt phòng bệnh hoại tử thần kinh cho cá mú (Epinephelus spp.) ở Việt Nam” đã thu được một số kết quả như sau:
1. Lựa chọn được chủng vi rút TB05 làm chủng giống gốc và đạt được tiêu chí sản xuất vắc-xin như: độc lực cao trên tế bào (106,8 TCID50/mL) và trên cá (107,5 LD50/mL), chủng giống gốc độ thuần khiết 100%, an toàn 100% và ổn định nhân nuôi trên tế bào cũng như ổn định về mặt di truyền sau 10 đời cấy chuyển.
2. Xây dựng được quy trình sản xuất vắc-xin bất hoạt phòng bệnh hoại tử thần kinh cho cá mú với đầy đủ thông số tối ưu như: +) Lựa chọn được điều kiện nuôi cấy tế bào (môi trường L-15 + 10% FBS, pH 7,0-7,4); +) Điều kiện gây nhiễm vi rút vào tế bào GS01 với liều gây nhiễm MOI 0,01 cho hiệu giá vi rút cao nhất 6,98 log PFU/mL tại thời điểm 5 ngày sau nhân nuôi; +) Hóa chất β-propiolactone nồng độ 0,1% được lựa chọn để bất hoạt vi rút; +) Vắc-xin bán thành phẩm được phối trộn nhôm hydroxit với liều kháng nguyên tối thiểu là 106TCID50/mL.
3. Vắc-xin bán thành phẩm đạt tiêu chuẩn về: Tính ổn định, vô trùng, an toàn 100% và tỷ lệ bảo hộ đạt 75,8% cho cá sau 3 tháng.
II. NHỮNG KẾT QUẢ MỚI CỦA LUẬN ÁN:
Luận án đã nghiên cứu một cách toàn diện về các đặc điểm của chủng giống gốc phục vụ sản xuất vắc-xin bất hoạt phòng bệnh hoại tử thần kinh cho cá mú, bao gồm tính thuần khiết, tính sinh miễn dịch bảo hộ, tính ổn định về mặt di truyền và năng suất sau khi nhân nuôi trên tế bào GS01.
Luận án đã xây dựng được quy trình sản xuất vắc-xin bất hoạt phòng bệnh hoại tử thần kinh cho cá mú từ chủng vi rút TB05 phân lập tại tỉnh Thái Bình, vắc-xin bất hoạt được sử dụng cho cá bằng phương pháp ngâm, tỷ lệ an toàn 100%, tỷ lệ bảo hộ đạt 75,8% sau 3 tháng.
III. CÁC ỨNG DỤNG/ KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG TRONG THỰC TIỄN HAY NHỮNG VẤN ĐỀ CÒN BỎ NGỎ CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU
Xây dựng được quy trình sản xuất vắc-xin bất hoạt bằng chủng phân lập từ tự nhiên với đầy đủ các thông số tối ưu, vắc-xin đáp ứng được các tiêu chuẩn vô trùng, an toàn và khả năng bảo hộ cho cá mú, điều này cho thấy tiềm năng ứng dụng thực tiễn rất lớn của vắc-xin trong việc phòng bệnh hoại tử thần kinh ở cá mú.
Cần tiếp tục nghiên cứu thời gian và điều kiện bảo quản vắc-xin cũng như đánh giá hiệu quả vắc-xin trên nhiều loài cá mú.
