THÔNG TIN LUẬN ÁN TIẾN SĨ ĐƯA LÊN MẠNG
Tên đề tài luận án: “Nghiên cứu tác nhân vi khuẩn gây viêm phổi thở máy và gene kháng thuốc bằng kỹ thuật sinh học phân tử”
Chuyên ngành: Hồi Sức Cấp Cứu và Chống Độc
Mã số: 62720122
Họ và tên nghiên cứu sinh: Trần Minh Giang
Họ và tên người hướng dẫn: PGS.TS Trần Văn Ngọc
Tên cơ sở đào tạo: Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh
TÓM TẮT NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN
Viêm phổi thở máy là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở những bệnh nhân ICU. Nghiên cứu này nhắm đến 3 mục tiêu chính: (1) Xác định đặc điểm vi khuẩn gây viêm phổi thở máy bằng kỹ thuật giải trình tự gene 16S-rRNA, có so sánh với phương pháp định danh vi khuẩn dựa vào nhuộm Gram, nuôi cấy và các phản ứng sinh hóa; (2) đánh giá nồng độ ức chế tối thiểu (MIC) và tỉ lệ đề kháng kháng sinh ở các nhóm vi khuẩn gây viêm phổi thở máy và (3) xác định gene kháng thuốc của vi khuẩn gây viêm phổi thở máy bằng kỹ thuật PCR và mối liên quan với MIC. Qua phân tích dữ liệu thu thập trên 220 bệnh nhân viêm phổi thở máy, những kết luận sau đây được rút ra:
Ở bệnh nhân viêm phổi thở máy, vi khuẩn rất đa dạng, và có sự khác biệt đáng kể giữa kết quả giải trình tự gen và phân tích vi sinh kinh điển. Kết quả giải trình tự gen 16S-rRNA phát hiện 388 vi khuẩn thuộc 109 loài. Tuy nhiên, kết quả phân tích vi sinh nhận dạng 177 vi khuẩn thuộc 11 loài. So sánh kết quả giữa hai phương pháp phân tích cho thấy sự đồng thuận cao được ghi nhận ở các vi khuẩn Gram âm hoặc Gram dương dễ mọc (như A. baumannii, P. aeruginosa, S. aureus, B. cepacia và H. influenzae). Lấy kết quả cấy làm tiêu chuẩn vàng, độ nhạy của phương pháp 16S-rRNA khá cao (~94%), nhưng tỉ lệ dương tính giả cũng rất cao (94%).
Dựa trên tiêu chuẩn định lượng MIC bằng E-test và 6 loại kháng sinh (amikacin, colistin, imipenem, levofloxacin, meropenem, và sulbactam), chúng tôi đã thiết lập được kháng sinh đồ cho K. Pneumoniae, P. aeruginosa, E. coli, B. cepacia, Enterobacter spp, S. maltophilia, H. influenza, và C. indologens. Kết quả cho thấy tỉ lệ đa kháng lên đến 85%, kể cả kháng cephalosporin thế hệ ba và bốn từ 63% đến 88%, kháng levofloxacin và ciprofloxacin là 72% và 77%. Tỉ lệ kháng colistin được ghi nhận là gần 2%. Gần 80% A. baumannii có MIC < 0,125 µg/ml đối với colistin.
Phân tích PCR phát hiện những gen sau đây có liên quan đến kháng thuốc ở bệnh nhân viêm phổi thở máy: IMP, KPC, OXA, NDM, SPM, BIC, TEM, SHV. Tuy nhiên, mối liên quan giữa MIC và các gen này không có ý nghĩa thống kê ((P > 0,05) có lẽ do cỡ mẫu thấp.
Tóm lại, kết quả của nghiên cứu trình bày trong luận án cho thấy đa số bệnh nhân thở máy tại khoa ICU bị viêm phổi, và tác nhân chính là A. baumannii, K. pneumoniae và P. aeruginasa; cũng ba vi khuẩn này kháng hầu hết thuốc kháng sinh hiện có (ngoại trừ colistin). Tỉ lệ dương tính giả liên quan đến giải trình tự gen 16S-rRNA còn khá cao, cho thấy việc ứng dụng công nghệ này trong lâm sàng cần phải có nghiên cứu thêm.
