NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Tên luận án: Nghiên cứu tổng hợp và đánh giá hoạt tính chống ung thư, chống Alzheimer của các hợp chất có cấu trúc lai chứa khung 4-aminoquinazoline.
Mã số: 9.44.01.14
Chuyên ngành: Hóa Hữu cơ
Họ và tên NCS: Nguyễn Thị Nga
Khóa đào tạo: 2016-2020
Chức danh, học vị, họ và tên người hướng dẫn:
1. PGS.TS. Vũ Quốc Trung
2. TS. Lê Nhật Thùy Giang
Tên cơ sở đào tạo: Học viện Khoa học và Công nghệ- Viện Hàn Lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam
Nội dung:
1. Luận án đã thiết kế và tổng hợp thành công 34 hợp chất mới bao gồm:
4 dẫn xuất quinazoline mới có biến đổi ở vị trí C-4 và C-6 130a-d.
– 1 hợp chất lai mới có cấu trúc dimer quinazoline 145.
Các dẫn xuất này có thể được dùng để lai hóa với các thuốc hoặc các chất có hoạt tính khác chứa liên nhóm azit -N3 theo phản ứng click để tổng hợp các hợp chất lai mới.
– 20 hợp chất lai mới giữa quinazoline và các phenylazide qua cầu nối triazole 148-151.
– 9 hợp chất lai mới giữa quinazoline và AZT qua cầu nối triazole 153-156
2. Đã đánh giá hoạt tính gây độc tế bào ung thư của hợp chất mới trên ba dòng tế bào ung thư ở người (ung thư biểu mô, ung thư gan, ung thư phổi) và hoạt tính ức chế enzyme acetylcholinesterase. Kết quả có 14 hợp chất có khả năng gây độc tế bào ung thư khảo sát trong đó có 4 hợp chất thể hiện hoạt tính gây độc tế bào ung thư mạnh với giá trị IC50 < 5 µM là 130a, 145, 148d, 149d –f; Có 7 hợp chất có khả năng ức chế enzyme acetylcholinesterase trong đó có 3 hợp chất thể hiện hoạt tính ức chế AChE mạnh với giá trị IC50 < 2.1 µM là 148a, 149a, 149b.
3. Đã tổng hợp được 2 hợp chất lai mới có giá trị IC50 tốt hơn chất chuẩn đối chứng Ellipticine: 149d (IC50 = 0.94 µM (HepG2), và 145 (IC50 1.53 µM (KB). Một số hợp chất lai có khả năng ức chế enzyme acetylcholinesterase tốt: 148a (IC50 = 2.06 µΜ), 149a (IC50 = 0.23 µM) và 149b (IC50 = 1.10 μΜ).
4. Đã dử dụng mô phỏng protein docking và mô hình dự đoán tính chất dược động lực học để giải thích và dự đoán hoạt tính ức chế enzyme acetylcholinesterase và khả năng phát triển thành thuốc mới chống Alzheimer của các hợp chất 148a, 149a-b, 150a-b.
