THÔNG TIN TÓM TẮT VỀ NHỮNG KẾT LUẬN MỚI
CỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Tên đề tài: Nghiên cứu văn bản Ngự chế cổ kim thể cách thi pháp tập
Chuyên ngành: Hán Nôm
Mã số: 9.22.01.04
Nghiên cứu sinh: Phan Thanh Việt
Cán bộ hướng dẫn: 1. PGS.TS Hà Văn Minh; 2. PGS.TS Nguyễn Thanh Tùng
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Những kết luận mới của luận án
– Sự nghiệp văn chương của Thiệu Trị gồm: 12 tập thơ (4 tập Ngự chế thi – 55 quyền, mục lục 16 quyển, gồm 2.946 bài; 7 tập thơ Ngự chế riêng biệt; 1 tập Chỉ Thiện đường hội tập – 683 bài), tổng số lượng khoảng 3.647 bài; 2 tập Ngự chế văn; sách Thiệu Trị văn quy, Ngự chế lịch đại sử tổng luận.
– Nghiên cứu văn bản tác phẩm Ngự chế cổ kim thể cách thi pháp tập, chúng tôi đã xác định tư liệu mộc bản hiện lưu trữ tại TTLTQG IV là nguồn tư liệu gốc cùng thời với tác giả làm thiện bản và bổ khuyết nội dung văn bản.
– Thể cách thi pháp là một lĩnh vực nghiên cứu của thi học. Thi pháp là các quy luật, phương pháp sáng tác thơ ca. Thể cách, là phạm trù chung chỉ các thể thơ, cách luật. Thế còn gọi là thi thể, thể loại, thể tài, hình thức của một bài thơ. Thể có tính chất đặc thù, quy luật và tùy theo quy luật hình thức của từng thể mà có gọi tên riêng biệt. Cách còn gọi là thi cách, quy cách, cách luật âm vận tiêu chuẩn để vận dụng khi sáng tác thơ. Thể và cách có thể tồn tại trong cùng một bài thơ nhưng chúng độc lập về hình thức cấu trúc.
– Tác phẩm gồm 72 thể cách, có 57 thể cách cổ kim và 15 thể cách tân sáng. Trong đó, chúng tôi đã luận giải được 57 thể cách cổ kim, 13 thể cách tân sáng và áp dụng giải mã các bài thơ của Thiệu Trị. Thiệu Trị có ý thức tự chủ, độc lập về thế cách và âm vận trong sáng tác văn chương; đây là sự đóng góp quan trọng đối với nền thi học văn chương thời Nguyễn. Đóng góp này thể hiện ở hai giá trị thi học của tác phẩm là giá trị về mặt thể cách thi pháp và giá trị dân tộc nhìn từ góc độ văn chương.
– Hai quan niệm sáng tác văn chương của Thiệu Trị. Thứ nhất, chính giáo hoá, chấn hưng văn trị; Thứ hai, trong tâm thế của một thi nhân. Luận án nêu mối quan hệ tương hỗ giữa nội dung văn chương với thể cách thi pháp được sử dụng trong thơ của Thiệu Trị.
– Với những thành tựu về sự nghiệp sáng tác còn đến ngày nay và nhất là thái độ trách nhiệm về thể cách và âm vận nước nhà, Thiệu Trị xứng đáng là một tác gia lớn của nền Văn học trung đại Việt Nam. Trong tương lai, cần thêm nhiều công trình khoa học nghiên cứu về tổng tập Thiệu Trị Ngự chế thi của ông để khám phá, phát huy giá trị của di sản quan trọng này.
