TRANG THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN
Tên đề tài luận án: Nghiên cứu xác định các yếu tố hạn chế về đất đối với cây rau cải bắp trên vùng sản xuất rau chính tại tỉnh Lào Cai.
Họ và tên nghiên cứu sinh: Trần Thị Minh Thu
Chuyên ngành: Khoa học đất. Mã số: 962 01 03
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS. TS. Nguyễn Văn Bộ
2. PGS. TS. Trần Minh Tiến
Cơ sở đào tạo: Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
I. TÓM TẮT NỘI DUNG LUẬN ÁN
– Đánh giá thực trạng sản xuất rau và đặc điểm đất trồng rau cải bắp vùng sản xuất rau chính tỉnh Lào Cai
– Xác định các yếu tố hạn chế về đất và dinh dưỡng đất đối với cây cải bắp ở vùng sản xuất rau chính tỉnh Lào Cai.
– Nghiên cứu các giải pháp khắc phục một số yếu tố hạn chế, nâng cao hiệu quả canh tác rau cải bắp ở vùng sản xuất rau chính tỉnh Lào Cai.
– Xây dựng thử nghiệm kiểm chứng các kết luận khoa học đã được xác định.
II. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
– Nguyên cứu một cách tổng thể về yếu tố hạn chế (YTHC) về đất và quản lý dinh dưỡng cho cây cải bắp tại tỉnh Lào Cai nói riêng và vùng miền núi phía Bắc Việt Nam nói chung, đặc biệt là vùng cao, trình độ canh tác thấp, đời sống người dân khó khăn.
– Xác định được nguyên tố vi lượng Bo (B) là YTHC với cây cải bắp tại vùng nghiên cứu; Xác định được lượng vôi, đạm và lân thích hợp cho cây cải bắp tại vùng nghiên cứu.
– Bước đầu sử dụng phân tích lá cây cải bắp để xác định được thiếu hụt hoặc dư thừa của 12 nguyên tố dinh dưỡng N, P, K, Ca, Mg, S, B, Mn, Fe, Cu, Zn và Mo đối với cây cải bắp tại Lào Cai, làm cơ sở cho việc điều chỉnh phân bón phù hợp; Cung cấp bộ số liệu phân tích các nguyên tố đa, trung, vi lượng trong lá cải bắp trồng tại vùng miền núi phía Bắc Việt Nam, làm cơ sở cho các nghiên cứu khác về cây cải bắp.
III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
– Xác định được các yếu tố hạn chế chính về đất và quản lý dinh dưỡng đối với cây cải bắp tại Sa Pa và Bắc Hà: i) Đất chua (73,18 % có giá trị pH từ mức rất chua đến chua), đây là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến bệnh hại cải bắp phổ biến tại vùng nghiên cứu (bệnh sưng rễ) và hiệu quả sử dụng phân bón; ii) Sử dụng đạm quá nhiều cho cây cải bắp trong khi hàm lượng N trong lá cải bắp không có dấu hiệu thiếu hụt, thậm chí hơn 50% số mẫu có biểu hiện dư thừa; iii) Hiệu quả sử dụng phân đạm và lân cho cải bắp thấp (hiệu quả sử dụng đạm từ 32,57 – 55,59 % ; lân từ 6,49 – 56,51 %), người dân bón nhiều lân trong khi đất tại vùng nghiên cứu có hàm lượng lân tương đối cao (97,92% số mẫu có hàm lượng lân tổng số và 87,50% số mẫu đất có hàm lượng lân dễ tiêu ở mức giàu); iv) Thiếu hụt B và thừa S đối với cải bắp thể hiện khá rõ thông qua phân tích lá rau (có 100 % số mẫu lá ở ngưỡng thiếu hụt B và 96,3 % số mẫu lá ở ngưỡng dư thừa lưu huỳnh).
– Bón từ 0,5 – 2 tấn Ca(OH)2 /ha trước khi gieo trồng (tùy vào tính chất đất và thời vụ gieo trồng); bón 210 – 240 kg N/ ha/vụ; 120 kg P2O5/ha/vụ; cùng với bổ sung B với lượng 0,35 kg B/ha/vụ (phun dung dịch acid boric nồng độ 0,2 %) cho cải bắp (giống KK-Cross và New Star Cross) là những giải pháp thích hợp để khắc phục các hạn chế về đất và dinh dưỡng cho cải bắp tại vùng nghiên cứu.
– Áp dụng các khuyến cáo giúp tăng năng suất cây trồng từ 15,83 – 21,18 %, hiệu quả kinh tế tăng từ 20,90 – 29,79 %, và góp phần bảo vệ đất, bảo vệ môi trường.
IV. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG THỰC TIỄN
Kết quả của đề tài là cơ sở khoa học để xây dựng quy trình bón phân hợp lý cho cây cải bắp tại thị xã Sa Pa và huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai và các địa phương có điều kiện tương tự; đóng góp thiết thực trong việc giúp bà con nông dân thay đổi tập quán sản xuất tự nhiên và chuyển đổi theo hướng nông nghiệp hàng hóa, nâng cao lợi nhuận và tính bền vững trong sản xuất rau của các hộ nông dân, trang trại, các hợp tác xã sản xuất rau cải bắp, góp phần xóa đói giảm nghèo cho đồng bào dân tộc vùng cao của tỉnh, Góp phần cải thiện độ phì đất, bảo vệ tài nguyên đất, bảo vệ môi trường và xây dựng một hệ thống canh tác rau bền vững.
