TRANG THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN
Tên đề tài luận án: “Nghiên cứu xác định một số biện pháp kỹ thuật bảo nguồn gen khoai mỡ (Dioscorea alata L.) ở miền Bắc Việt Nam”.
Chuyên ngành: Khoa học cây trồng; Mã số: 62.62.01.10
Nghiên cứu sinh: Vũ Linh Chi Khóa đào tạo: 2010 – 2014
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Lã Tuấn Nghĩa, PGS.TS. Nguyễn Thị Ngọc Huệ
Cơ sở đào tạo: Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
I. TÓM TẮT NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ MỚI CỦA LUẬN ÁN
Luận án là công trình nghiên cứu có hệ thống về bảo tồn nguồn gen khoai mỡ, tập trung vào các nội dung:
1. Điều tra hiện trạng sản xuất và tư liệu hóa kiến thức bản địa liên quan đến canh tác, lưu giữ và sử dụng khoai mỡ tại một số tỉnh miền Bắc Việt Nam.
2. Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật trong bảo tồn chuyển chỗ (ex-situ conservation) nguồn gen khoai mỡ tại cơ quan nghiên cứu
3. Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật trong công tác bảo tồn tại chỗ nguồn gen khoai mỡ trên đồng ruộng của nông dân (on-farm conservation) tại xã Minh Sơn, huyện Hữu Lũng, Lạng Sơn.
Luận án đã đạt được những kết quả mới như sau:
1. Xây dựng được bộ dữ liệu khá hoàn chỉnh giá trị về nguồn gốc, sự phân bố, đặc điểm nông sinh học, kiến thức bản địa liên quan đến canh tác, bảo quản và sử dụng của tập đoàn 105 mẫu giống khoai mỡ đã thu thập đến năm 2010 phục vụ công tác bảo tồn và khai thác sử dụng cây khoai mỡ.
2. Đây là công trình đầu tiên ở Việt Nam nghiên cứu một cách hệ thống và đồng bộ các biện pháp kỹ thuật trong lưu giữ, bảo quản chuyển chỗ (Ngân hàng gen đồng ruộng và bảo quản in-vitro) tại Hoài Đức, Hà Nội và bảo tồn tại chỗ nguồn gen khoai mỡ trên đồng ruộng của nông dân tại Hữu Lũng, Lạng Sơn, cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho công tác bảo tồn và sử dụng các loài cây có củ giàu tiềm năng nhưng chưa được quan tâm khai thác.
3. Khẳng định giải pháp kỹ thuật bảo tồn an toàn nguồn gen khoai mỡ ở miền Bắc Việt Nam gồm: lưu giữ tập đoàn khoai mỡ trên đồng ruộng tại Ngân hàng gen cây trồng quốc gia theo qui trình kỹ thuật hoàn thiện là biện pháp chính, kết hợp với kỹ thuật bảo tồn trên đồng ruộng của nông dân tại xã Minh Sơn, huyện Hữu Lũng, Lạng Sơn và bảo quản in-vitro như biện pháp hỗ trợ với những mẫu giống khoai mỡ khó lưu giữ trên đồng ruộng.
II. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG TRONG THỰC TIỄN VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU
Khả năng ứng dụng trong thực tiễn:
Kết quả nghiên cứu của đề tài là những dẫn liệu khoa học có giá trị bổ sung vào cơ sở lý luận, cơ sở khoa học về xây dựng các biện pháp kỹ thuật trong lưu giữ, bảo quản nguồn gen khoai mỡ chuyển chỗ (ex-situ); lựa chọn địa điểm và kỹ thuật duy trì các nguồn gen tại chỗ trên đồng đất của nông dân (in-situ by on-farm), góp phần bảo tồn và sử dụng bền vững loài cây trồng này ở miền Bắc Việt Nam.
Luận án là tài liệu tham khảo tốt cho công tác nghiên cứu, đào tạo, bảo tồn và phát triển nguồn gen cây khoai mỡ Việt Nam.
Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu:
Ứng dụng kết quả của đề tài vào công tác bảo tồn nguồn gen khoai mỡ Việt Nam; tập trung đầu tư cho các hoạt động duy trì và phát triển điểm bảo tồn trên đồng ruộng nguồn gen khoai mỡ tại huyện Hữu Lũng, Lạng Sơn.
Tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về lưu giữ in-vitro sinh trưởng chậm nguồn gen khoai mỡ như sử dụng chất chậm sinh trưởng, điều khiển ánh sáng… để khẳng định chắc chắn kết quả phục vụ xây dựng qui trình kỹ thuật lưu giữ chuẩn in-vitro cho tập đoàn khoai mỡ Việt Nam.
