THÔNG TIN TÓM TẮT VỀ NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Tên đề tài: Nhật kí như một thể loại văn học
Chuyên ngành: Lí luận văn học
Mã số: 62.22.01.20 (nay đổi thành 9.22.01.20)
Nghiên cứu sinh: Hoàng Thị Duyên
Cán bộ hướng dẫn 1: PGS.TS. Lê Trà My
Cán bộ hướng dẫn 2: PGS.TS. Phùng Ngọc Kiếm
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Những kết luận mới của luận án
Luận án là công trình nghiên cứu toàn diện và hệ thống về Nhật ký như một thể loại văn học.
– Luận án đã khái quát tình hình nghiên cứu về thể loại nhật ký và khẳng định: Trước đây đã có một số ít công trình ít nhiều có đề cập đến nhật ký ở những hướng khác nhau nhưng chủ yếu mới chỉ dừng lại ở việc đưa ra những nhận định khơi mở, những vỡ vạc ban đầu, hoặc những bài viết tản mạn giới thiệu về các cuốn nhật ký. Luận án xác lập những cơ sở then chốt về lý luận thể loại.
– Luận án đã phân tích chiến lược giao tiếp đặc thù của nhật ký đó là nguyên tắc giao tiếp tôi – tôi và tính cá nhân riêng tư. Chính nguyên tắc giao tiếp và tính riêng tư ấy đã khiến cho nhật ký trở thành màng lọc diễn ngôn, loại trừ tối đa sự tác động của diễn ngôn trung tâm của thời đại mà tác giả sống, đồng thời khơi gợi trí tò mò của bạn đọc vì cơ chế được “nghe lén”, “nghe ké” những bí mật riêng tư của người khác.
Luận án đã phân tích những điểm đặc thù trong cấu trúc văn bản của thể loại nhật ký văn học. Do lấy sự thật hàng ngày làm cốt lõi, nhật ký định hình những đặc điểm nổi bật trên các bình diện như kết cấu, trần thuật, nhân vật với các tính chất nổi bật như: tính biên niên, tính phiến đoạn, tính liên văn bản, tính phi chuẩn mực trong kết cấu…
– Luận án đã đi khảo sát và phân tích chi tiết những đặc điểm thể loại của nhật ký chiến trường ở Việt Nam giai đoạn 1945 – 1975. Trong bối cảnh đặc biệt của thời chiến, nhật ký chiến trường đã lưu giữ đời sống tinh thần, lý tưởng cũng như những suy nghĩ riêng tư của một thế hệ thanh niên thời đó. Được viết trong hoàn cảnh gian khó nơi chiến trường, đặc tính tự do, linh hoạt, phi chuẩn mực của nhật ký được đẩy lên cao độ. Những trang nhật ký thời kỳ này giống như một nguồn tư liệu quý báu để thế hệ sau có dịp được soi chiếu lại một thời kỳ khổ nhục nhưng vĩ đại của dân tộc dưới những góc nhìn cá nhân.
