THÔNG TIN TÓM TẮT NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ HỌC THUẬT,
LÝ LUẬN, LUẬN ĐIỂM MỚI VỀ KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA LUẬN ÁN
1. Tóm tắt mở đầu
Đề tài luận án: Phân cấp trong QLNN về tài nguyên biển ở Việt Nam hiện nay
Chuyên ngành: Quản lý công; Mã số: 9 34 04 03
Họ và tên nghiên cứu sinh: Nguyễn Mạnh Hùng
Họ và tên người hướng dẫn: 1. GS.TS. Phạm Hồng Thái; 2. TS. Phạm Ngọc Sơn
Cơ sở đào tạo: Học viện Hành chính Quốc gia
2. Nội dung trang thông tin tóm tắt những đóng góp mới của Luận án
Một là, luận án quan niệm phân cấp QLNN về TNB được hiểu là việc chia ra các cấp để quản lý, phân định chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, trách nhiệm của các cấp chính quyền nhà nước từ trung ương tới cơ sở trong hoạt động quản lý TNB.
Hai là, luận án xác định các nội dung phân cấp trong QLNN về TNB bao gồm: (i) Phân cấp ban hành quy hoạch, kế hoạch, chiến lược. (ii) Phân cấp, cấp phép khai thác, sử dụng TNB. (iii) Phân cấp thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính.
Ba là, luận án chỉ ra bài học kinh nghiệm phân cấp trong QLNN về TNB ở một số quốc gia trên thế giới, gồm: (i) Phân cấp quản lý TNB phải bảo đảm nguyên tắc Đảng lãnh đạo tuyệt đối, Chính phủ thống nhất quản lý và giữ vài trò chủ đạo trong quản lý TNB, các địa phương quản lý TNB trong phạm vi lãnh thổ. (ii) Phân cấp gắn liền với nâng cao năng lực quản lý của cán bộ các cấp từ trung ương đến địa phương. Việc nâng cao năng lực quản lý cán bộ cần thực hiện một cách chủ động, tương ứng với quá trình phân cấp quản lý, đảm bảo ng nguồn lực khi phân cấp. (ii) Muốn phân cấp quản lý tốt TNB cần phải tiến hành phân vùng chức năng sử dụng biển. (iv) Phân cấp giao các vùng biển cho địa phương chủ động quản lý, còn lại Chính phủ phải giữ vai trò chủ đạo trong quản lý biển. (v) cần có sự phân cấp rõ ràng, không chồng chéo giữa các ngành, giữa các cơ quan nhà nước, trong đó phải quan tâm đầy đủ đến quyền lợi và ý kiến của người dân vùng biển và ven biển. Việc thực hiện chính sách biển quốc gia cần phải có một cơ quan liên ngành với cơ chế phối, kết hợp chặt chẽ.
Bồn là, luận án chỉ ra các hạn chế trong phân cấp QLNN về TNB, gồm: (i) Việc thực hiện nguyên tắc phân định rõ trách nhiệm quản lý nhà nước về TNB giữa Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, các bộ, ngành và chính quyền địa phương trong bảo đảm tính công khai minh bạch và trách nhiệm giải trình còn nhiều hạn chế. (ii) Phân cấp trong QLNN về TNB chưa phù hợp với tình hình thực tế ở địa phương chưa phù hợp với nguồn lực của địa phương. (iii) Phân cấp trong QLNN về TNB chưa tuân thủ nguyên tắc đến yếu tố đặc thù ngành, lĩnh vực, của đối tượng quản lý đặc biệt là chưa tính đến yếu tố đặc thù của TNB, phân cấp đồng đều trên biển và đất liền như nhau. (iv) Mặc dù đã có sự thay đổi, nhưng trong nhiều trường hợp, phân cấp, phân quyền vẫn “từ trên xuống”, chưa phải “từ dưới lên”, vì vậy chưa tạo sự chủ động cần thiết cho các cấp địa phương, đồng thời làm cho cấp trung ương quá tải, khó kiểm soát, dễ xảy ra tham nhũng, thất thoát. (v) Nguyên tắc tăng cường trách nhiệm, theo dõi, hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra của các bộ và chính quyền trong việc thực hiện các nhiệm vụ được phân cấp, kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật để xử lý nghiêm minh; chấp hành nghiêm kỷ luật, kỷ cương hành chính; đồng thời phát huy dân chủ rộng rãi để nhân dân tham gia QLNN còn nhiều hạn chế.
Năm là, luận án đề xuất 6 nhóm giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật phân cấp QLNN về TNB, gồm: (i) Đổi mới về tư duy, nhận thức pháp luật về phân cấp trong QLNN về TNB. (ii) Rà rà soát, đánh giá, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật về TNB. (iii) Đổi mới cơ cấu tổ chức và chuẩn hóa chức năng, nhiệm vụ của chính quyền các cấp. (iv) Ban hành các quy định về phân chia địa giới hành chính trên biển. (v) Đảm bảo các điều kiện thực hiện phân cấp quản lý TNB. (vi) Nâng cao năng lực bộ máy quản lý nhà nước về TNB, phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ biển, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động công vụ, cung ứng dịch vụ công.
