NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Đề tài luận án: Phân tích các nhân tố quyết định sự tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện ở Việt Nam
Chuyên ngành: Kinh tế học Mã số: 9310101_KTH
Nghiên cứu sinh: Đỗ Thị Thu
Mã NCS: NCS37.006KΤΗ
Người hướng dẫn: PGS.TS. Giang Thanh Long
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận
Với cách tiếp cận mới trên cơ sở lý thuyết cầu của người tiêu dùng, lý thuyết thông tin bất cân xứng, lý thuyết các bên liên quan và phương pháp thông tin-giáo dục-truyền thông (IEC) về mở rộng sự tham gia, luận án đã có một số đóng góp mới về lý luận như sau:
– Bổ sung yếu tố “vị thế việc làm” – yếu tố quan trọng tác động đến xác suất tham gia BHXHTN – trong bối cảnh quốc gia đang phát triển và có hệ thống BHXHTN áp dụng đồng thời cho cả lao động tự làm chủ và lao động hưởng lương.
– Bổ sung yếu tố “số con trong hộ đang đi học” và “số thành viên trong hộ gia đình có tham gia BHXH” – góp phần phân tích đầy đủ và toàn diện hơn các yếu tố tác động đến xác suất tham gia BHXHTN.
– Luận giải các yếu tố tác động đến sự khác biệt trong xác suất tham gia BHXHTN giữa các nhóm lao động phân theo “vị thế việc làm” thông qua phương pháp nghiên cứu mới – phương pháp phân rã Oaxaca-Blinder mở rộng.
– Bằng việc áp dụng phương pháp mới – phương pháp hồi quy probit hai bước Heckman, kết quả nghiên cứu của luận án đã được hiệu chỉnh sai lệch do chọn mẫu, làm tăng độ tin cậy cho kết quả nghiên cứu.
– Bên cạnh các yếu tố được đề cập trong các mô hình định lượng, bằng việc áp dụng phương pháp phân tích định tính, luận án đã luận giải tác động của yếu tố về thông tin như hiểu biết của người lao động, hiệu quả của công tác tuyên truyền về BHXHTN, và sự tham gia, tương tác của “các bên liên quan” đến chương trình BHXHTN (như cơ quan quản lý BHXH, cơ quan thuế, chính quyền địa phương và người lao động…).
Những phát hiện, để xuất mới rút ra được từ kết quả nghiên cứu, khảo sát của luận án
– Kết quả nghiên cứu luận án cho thấy nhiều đặc điểm nhân khẩu, việc làm của người lao động phi chính thức ở Việt Nam có tác động có ý nghĩa thống kê đến xác suất tham gia BHXHTN. Trong số đó thì độ tuổi, giới tính, trình độ học vấn, số con trong độ tuổi đi học trong hộ gia đình của người lao động, vị thế việc làm và thu nhập có tác động lớn tới quyết định người lao động có tham gia BHXHTN hay không.
– Lao động tự làm chủ ít tham gia BHXHTN so với lao động hưởng lương và lao động gia đình. Sự khác biệt này chủ yếu bởi ba yếu tố là độ tuổi, trình độ học vấn và thu nhập.
– Kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra những vấn đề liên quan đến thiết kế và tổ chức thực hiện chính sách cần thay đổi và cải thiện để mở rộng sự tham gia BHXHTN ở Việt Nam, ví dụ như quy định về số năm đóng góp tối thiểu, mức đóng tối thiểu, nội dung và hình thức tuyên truyền, vai trò của chính quyền địa phương ở cấp xã.
