TRANG THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN
Tên luận án: Phát triển hợp tác xã nông nghiệp ở tỉnh Bạc Liêu
Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp Mã số: 9 62 01 15
Họ tên nghiên cứu sinh: Nguyễn Văn Tuấn Khóa: 2011 – 2015
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Văn Sánh – Trường Đại học Cần Thơ
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Cần Thơ.
1. Tóm tắt nội dung luận án
Hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN) đóng vai trò quan trọng trong việc giúp nông hộ sản xuất nhỏ lẻ có cơ hội tăng thu nhập, cạnh tranh thị trường và phát triển nông nghiệp, nông thôn. Ở Bạc Liêu, sản xuất nông nghiệp là chủ yếu, chủ trương của tỉnh xem phát triển HTXNN là cơ hội phát triển kinh tế nông nghiệp và nông thôn. Số lượng HTXNN đã phát triển rất mạnh, tuy nhiên, các HTX này vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức như: Hiệu quả hoạt động còn thấp, nông dân và chính quyền địa phương nhận thức về vai trò HTX kiểu mới còn hạn chế, nhiều chính sách hỗ trợ phát triển HTX của tỉnh đã đưa ra nhưng thiếu đánh giá và phản hồi. Bên cạnh đó, việc nghiên cứu các yếu tố tác động đến tổ chức và hoạt động sản xuất kinh doanh của HTXNN chưa được quan tâm đúng mức, vì vậy phát triển HTX ở Bạc Liêu còn nhiều giới hạn. Để giải quyết các khó khăn nêu trên, góp phần thúc đẩy phát triển HTXNN kiểu mới tại tỉnh Bạc Liêu và vùng ĐBSCL, luận án “Phát triển hợp tác xã nông nghiệp ở tỉnh Bạc Liêu” đã nghiên cứu những vấn đề như: Tổng quan về xu thế phát triển HTXNN trong và ngoài nước; nghiên cứu các yếu tố tác động đến hiệu quả hoạt động của HTXNN; thực trạng phát triển HTXNN và các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động, phát triển HTXNN ở Bạc Liêu. Số liệu thứ cấp được thu thập từ các cơ quan qua thống kê và đánh giá tổ chức HTXNN tại tỉnh từ năm 2012-2016. Số liệu sơ cấp qua phương pháp chọn tổng mẫu 64 HTXNN, với 20 cán bộ quản lý theo phương chọn mẫu phi ngẫu nhiên có điều kiện và 300 hộ nông dân (150 hộ tham gia HTX và 150 hộ không tham gia HTX) theo phương pháp phân tầng ngẫu nhiên. Các phương pháp thống kê mô tả, phân tích bảng chéo, hồi quy đa biến và phân tích SWOT được ứng dụng để phân tích số liệu.
2. Những kết quả mới của luận án
– Các yếu tố tác động đến hiệu quả và phát triển HTXNN gồm có: Yếu tố bên trong và yếu tố bên ngoài. Trong đó yếu tố bên trong bao gồm: (1) Yếu tố nguồn lực về tổ chức (Năng lực Ban giám đốc; nguồn lực thành viên tham gia; khả năng nối kết với thị trường, tiếp cận dịch vụ hỗ trợ nông nghiệp); (2) Yếu tố nguồn lực về vốn; (3) Yếu tố nguồn lực về đất đai; (4) Yếu tố nguồn lực về cơ sở vật chất. Nếu các yếu tố bên trong này thành công thì HTXNN có nhiều cơ hội tiếp cận và nối kết yếu tố bên ngoài về thị trường dịch vụ đầu vào và đầu ra, chính sách nhà nước về hỗ trợ phát triển tổ chức, phát triển cơ sở hạ tầng, chuyển giao khoa học công nghệ, tín dụng, nhằm phát triển HTXNN trên từng tiểu vùng sinh thái nông nghiệp, giúp hộ nông dân nhỏ tăng thu nhập, đóng góp rất lớn về phát triển HTX.
– Mô tả được thực trạng hoạt động SXKD và phát triển HTX ở địa phương. Qua đó nhận ra các thuận lợi, khó khăn, từ đó tìm ra các giải pháp liên quan đến các yếu tố tác động và hiệu quả hoạt động HTXNN.
– Về hiệu quả hoạt động HTX được thể hiện ở các cấp độ khác nhau. Cấp độ hộ là tăng thu nhập và cơ hội việc làm. Cấp độ HTX cho thấy hoạt động đa dịch vụ thì sẽ cho hiệu quả hơn hoạt động đơn dịch vụ. Về cấp độ cộng đồng thì khi tham gia tổ chức HTX, thành viên có cơ hội nhận được nhiều thông tin về chủ trương, chính sách pháp luật nhà nước, cơ hội nâng cao năng lực về tổ chức, khoa học công nghệ. Tuy vậy, HTXNN ở Bạc Liêu còn một số hạn chế như: HTX phát triển không đồng đều; tỉ lệ HTX không thành công còn cao; cơ sở hạ tầng và máy móc phục vụ dịch vụ còn hạn chế; năng lực tổ chức ở nhiều HTX còn yếu kém.
– Đề xuất nhóm các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh và phát triển HTXNN ở tỉnh Bạc Liêu, từ đó, góp phần khắc phục và định hướng đổi mới phát triển HTXNN đáp ứng với nhu cầu của người dân trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn ở Việt Nam hiện nay.
3. Các ứng dụng trong thực tiễn
– Kết quả nghiên cứu sẽ chuyển giao đến các cơ quan quản lý nhà nước tại tỉnh Bạc Liêu nhằm hỗ trợ nâng cao năng lực và phát triển HTXNN; đồng thời kết quả nghiên cứu cũng sẽ giúp cho các HTXNN ở Bạc Liêu tham khảo để chủ động nâng cao hiệu quả hoạt động.
– Luận án là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích cho các sinh viên đại học, học viên cao học và nghiên cứu sinh chuyên ngành kinh tế trong việc nghiên cứu các vấn đề liên quan.
