THÔNG TIN TÓM TẮT VỀ NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Tên đề tài: Phát triển tư duy không gian cho học sinh trong dạy học Địa lí 12 ở trường Trung học phổ thông
Chuyên ngành: : LL và PPDH bộ môn Địa lí
Mã số chuyên ngành: 09.14.01.11
Nghiên cứu sinh: Nguyễn Tú Linh
Cán bộ hướng dẫn: GS.TS. Đỗ Thị Minh Đức, TS. Trần Thị Thanh Thủy
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Những kết luận mới của luận án
– Tư duy không gian trong dạy học Địa lí là quá trình nhận thức, trong đó, HS vận dụng kiến thức, kinh nghiệm đã có và các phương tiện trực quan, thực hiện các thao tác tư duy để phản ánh đặc trưng, các mối quan hệ và giải quyết vấn đề đặt ra cho lãnh thổ. Bốn thao tác phát triển TDKG phù hợp với chương trình Địa lí 12 ở trường THPT ở nước ta là: Phân tích và tổng hợp đặc trưng của đối tượng không gian, thiết lập mối quan hệ không gian, so sánh các đối tượng không gian, suy luận theo không gian.
Để phát triển TDKG trong dạy học Địa lí 12 ở trường THPT, cần tuân theo những nguyên tắc và yêu cầu sau: đảm bảo cung cấp kiến thức Địa lí vững chắc, đảm bảo cung cấp các nhiệm vụ tư duy cho HS, đảm bảo hướng dẫn rõ ràng các thao tác TDKG, đảm bảo tính trực quan khi phát triển TDKG. Đối với GV, phải có tư duy Địa lí vững vàng, có thể vận dụng linh hoạt các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực và nhận biết được đặc điểm nhận thức, tư duy của HS. Đối với HS, phải có khả năng nhận thức tối thiểu, có kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm nhất định về Địa lí và thực hành thường xuyên các thao tác TDKG.
– Quy trình dạy học phát triển TDKG đòi hỏi GV tiếp cận bài học theo hướng tác động đến quá trình nhận thức của HS; cụ thể: xác định thao tác TDKG trong mục tiêu bài học, xác định cách thức HS tư duy và kích thích tư duy tích cực ở các em, tổ chức các hoạt động dạy bài mới, củng cố theo hướng rèn luyện các thao tác TDKG cho HS.
– Kết quả thực nghiệm tại bốn trường phổ thông ở các địa phương có điều kiện kinh tế – xã hội khác nhau cho thấy: Các thao tác TDKG đều có sự tiến bộ nhưng mức độ tiến bộ của các thao tác là khác nhau, mức độ tiến bộ của HS cũng không đồng đều và có sự thống nhất cao trong việc thành thạo các thao tác TDKG.
