THÔNG TIN TÓM TẮT VỀ NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Tên đề tài: Rèn kỹ năng viết đoạn mở bài và kết bài văn nghị luận trong dạy học làm văn ở trung học cơ sở.
Chuyên ngành: Lý luận và PPDH bộ môn Văn – Tiếng Việt.
Mã số: 9.14.01.11.
Cán bộ hướng dẫn: GS.TS. Lê A
Nghiên cứu sinh: Lê Văn Bổn.
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
Những kết luận mới của luận án:
1. Tạo lập bất kì một văn bản nào, trong đó có cả bài tập làm văn của học sinh thì viết đoạn mở bài và kết bài là một trong những việc khó. Dạy học tập làm văn truyền thống đã tách mở bài và kết bài thành một số tiểu loại nhưng còn mang tính khái quát, chưa chỉ rõ cho học sinh cách thức rèn luyện cụ thể. Do đó, việc viết đoạn mở bài và kết bài văn nghị luận của học sinh trung học cơ sở vẫn đang gặp khá nhiều lúng túng, cần được nghiên cứu cụ thể hơn.
2. Xuất phát từ việc tìm hiểu lý thuyết và thực tiễn dạy học Tập làm văn, tiếp thu thành quả nghiên cứu và dạy học làm văn truyền thống, luận án đề xuất việc rèn luyện kỹ năng viết đoạn mở bài và kết bài văn nghị luận cho HS. Luận án tiếp tục đi sâu thêm, tìm cách cụ thể hóa những nội dung cần rèn luyện cho học sinh bằng việc không chỉ gọi tên các kiểu loại mở bài, kết bài mà còn khái quát chúng thành các mô hình rèn luyện, giúp cho học sinh được thị phạm hóa, tường minh hóa những kiểu mở bài, kết bài văn nghị luận. Luận án thiết kế các bài tập rèn luyện đoạn mở bài như: bài tập trang bị kỹ thuật cơ bản, tạo lập đoạn mở bài theo cấu trúc, chức năng, kiểu nghị luận, số câu trong đoạn; kết bài được chia thành hai loại hướng nội và hướng ngoại. Từ đó giúp học sinh dễ dàng hình dung cách tổ chức các kiểu loại ấy trong nhận thức và thực hành rèn luyện thuận lợi, đạt kết quả tốt hơn.
3. Luận án trình bày cụ thể quy trình tiến hành rèn luyện theo các bài tập hợp lí, giúp học sinh nhận thức được các kiểu loại mở bài, kết bài và biết hiện thực hóa nhận thức ấy trong tư duy của mình thành đoạn văn cụ thể trong hoạt động làm văn nghị luận. Quy trình này được luận án trình bày theo từng bước. Mỗi bước đều được gọi tên cụ thể như: bước chọn mẫu; bước phân tích mẫu; bước luyện tập; bước vận dụng. Việc này nhằm giúp giáo viên hướng dẫn học sinh luyện tập đúng hướng, biết đi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp nhằm đạt được mục đích rèn luyện đặt ra.
4. Luận án tiến hành thực nghiệm sư phạm để kiểm tra tính khả thi của hệ thống bài tập cũng như quy trình rèn luyện được xây dựng trong nội dung luận án. Qua thực nghiệm, những bài tập và quy trình rèn luyện mà luận án xây dựng được giáo viên và học sinh thực hiện đầy đủ, hiệu quả, vận dụng được trong chương trình hiện hành và chương trình 2018.
