NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ HỌC THUẬT, LÝ LUẬN, LUẬN ĐIỂM MỚI
VỀ KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA LUẬN ÁN
Họ tên NCS: Lê Thị Thanh Thảo; Sinh ngày: 25/3/1981
Ngành: Văn hóa học
Mã số học viên: 101011511; Khóa: 2
Đợt: 2 năm 2015
Mã lớp NCS15VH-TV 2-2
Tên đề tài luận án: Sự dung hợp giữa Phật giáo Bắc Tông với tín ngưỡng dân gian ở tỉnh Tiền Giang.
Người hướng dẫn chính: TS. Nguyễn Phúc Nghiệp
Người hướng dẫn phụ: PGS. TS. Nguyễn Xuân Hương
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Trà Vinh
Nội dung trang thông tin tóm tắt
Luận án khái quát được sự dung hợp giữa Phật giáo Bắc Tông với tín ngưỡng dân gian trong tỉnh Tiền Giang. Chỉ ra được những hình thức dung hợp phong phú đa dạng tại một tỉnh vốn là địa bàn đa dân tộc, đa tôn giáo và tín ngưỡng.
Từ góc nhìn văn hóa nhận thức sự dung hợp thể hiện qua: huyền thoại tại một số ngôi chùa Mục Đồng, chùa xây dựng do người dân phát hiện ra các tượng Phật đá, Phật đồng, chùa xây dựng trên cơ sở các ngôi miếu; quan niệm dân gian về phong thủy; niềm tin của người dân vào sự linh thiêng của Phật và tất cả các loại hình tín ngưỡng dân gian thờ cúng tại chùa.
Từ góc nhìn văn hóa tổ chức sự dung hợp thể hiện qua: (1) Cơ sở thờ tự; (2) đối tượng thờ tự trong ngôi chùa Phật giáo Bắc Tông ở Tiền Giang rất đa dạng như thờ Phật, Bồ Tát và nhiều loại hình tín ngưỡng dân gian có mặt trong không gian ngôi chùa như Mẫu, Thổ Địa, Thần Tài, Quan Công, Thiên Quan tứ phước, danh nhân, anh hùng dân tộc, nhân vật lịch sử, Tổ tiên, cô hồn, dấu ấn tam giáo; (3) Nghệ thuật kiến trúc, rất nhiều ngôi chùa nổi tiếng ở Tiền Giang xuất phát từ những am, chòi tranh đơn sơ do trẻ mục đồng nặn tượng Phật. Theo thời gian, các ngôi chùa này được trùng tu, tôn tạo nhưng dấu ấn về những tác phẩm nghệ thuật điêu khắc, chạm trổ dân gian vẫn thể hiện khá rõ qua nhiều chi tiết về kiến trúc ngôi chùa; (4) Nghệ thuật điêu khắc như nghệ thuật chạm khắc hoành phi, câu đối tại các chùa ở tỉnh Tiền Giang chứa đựng các giá trị văn hóa, nghệ thuật dân gian độc đáo.
Từ góc nhìn văn hóa ứng xử sự dung hợp thể hiện qua: (1) thực hành nghi lễ, lễ hội như Lễ tết; Phật Đản; Lễ Trung Nguyên; Lễ giỗ; Lễ tang; Lễ cưới; (2) Tục cúng sao, giải hạn; (3) Nhạc lễ Phật giáo.
Nguyên nhân của sự dung hợp: Nhu cầu tâm linh của người dân; Giao lưu, tiếp biến văn hóa; Tính cách cởi mở, thân thiện, hòa đồng của người dân; Giáo lý Phật giáo; Sự tương đồng trong quan điểm đạo đức; Sự tương đồng ở tư tưởng công bằng, bình đẳng; Sự tương đồng trong việc coi trọng giá trị thực hành là cơ sở cho sự dung hợp.
Sự dung hợp thể hiện giá trị lịch sử; giá trị nhân văn, làm phong phú giá trị các văn hóa, tạo nét đặc sắc trong văn hóa và đáp ứng nhu cầu tâm linh của nhân dân và cố kết cộng đồng. Bên cạnh đó, sự dung hợp này vẫn còn một số hạn chế. Sinh hoạt tín ngưỡng dân gian tác động mạnh mẽ làm biến đổi một số hoạt động trong các ngôi chùa.
Xu hướng của sự dung hợp giữa Phật giáo Bắc Tông và tín ngưỡng dân gian ở Tiền Giang vẫn không ngừng phát triển theo nhiều chiều hướng khác nhau. Trong đó có cả xu hướng phục hồi Phật giáo nguyên thủy.
