THÔNG TIN NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Đề tài luận án: Sự hòa nhập của kiến trúc thuộc địa Pháp với các thuộc tính đô thị Huế
Chuyên ngành: Kiến trúc – Mã số 62.58.01.02
Họ và tên nghiên cứu sinh: Dư Tôn Hoàng Long
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. Khuất Tân Hưng
2. TS. Ngô Doãn Đức
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
TÓM TẮT NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
1. Kiến trúc thuộc địa Pháp tại Huế lần đầu tiên được thống kê, phân loại đầy đủ về số lượng, vị trí, đặc điểm, phong cách kiến trúc.
Nghiên cứu kiến trúc thuộc địa Pháp tại Việt Nam luôn là một đề tài thú vị nghiên cứu giá trị kiến trúc đô thị của một thời kỳ lịch sử. Đã có nhiều nghiên cứu sâu sắc tại một số đô thị như Hà Nội, Tp Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Lạt, tuy nhiên tại Huế chưa có các nghiên cứu sâu sắc, toàn diện trong lĩnh vực này.
Luận án đã làm rõ đối tượng kiến trúc thuộc địa Pháp tại Huế là các công trình do người Pháp đầu tư xây dựng, để tránh nhầm lẫn với các công trình của người Việt xây dựng theo phong cách Pháp trong giai đoạn thuộc địa
Luận án đã có những khảo sát hiện trạng, thu thập thông tin từ tài liệu lịch sử và ý kiến chuyên gia để xây dựng danh mục công trình kiến trúc thuộc địa Pháp tại Huế đầy đủ, khoa học, đáng tin cậy.
2. Đề tài phát hiện, làm rõ những đặc trưng, khác biệt của kiến trúc thuộc địa Pháp tại Huế trên cơ sở xem xét các yếu tố tác động, bối cảnh lịch sử và so sánh với các đô thị Việt Nam khác cùng chịu ảnh hưởng của người Pháp trong thời kỳ thuộc địa.
Huế là kinh đô của triều Nguyễn trong giai đoạn thuộc địa, tập trung các tỉnh hoa của kiến trúc Việt, do đó, sự “va chạm” và tiếp xúc giữa 2 nền kiến trúc đã làm kiến trúc thuộc địa Pháp tại Huế có những sự khác biệt so với các đô thị khác. Với bối cảnh lịch sử như vậy, người Pháp đã có những cách thức ứng xử riêng với Huế.
Luận án đã so sánh các đặc điểm đô thị thuộc địa của Huế với các đô thị lớn như Hà Nội, Sài Gòn, Hải Phòng về cách thức thiết lập địa điểm, hình thái đô thị, cảnh quan, phong cách kiến trúc chủ yếu và biểu hiện hòa nhập, từ đó làm nổi bật những nét riêng biệt của kiến trúc thuộc địa Pháp tại Huế.
3. Đề tài đề xuất phương pháp đánh giá sự hòa nhập của kiến trúc thuộc địa Pháp với các thuộc tính đô thị Huế theo các tiêu chí cụ thể được lượng hóa. Đây là phương pháp đánh giá giá trị được thiết lập phù hợp với đặc điểm kiến trúc thuộc địa Pháp tại Huế, theo quan điểm bảo tồn di sản đô thị, không phải là bảo tồn đơn lẻ từng công trình.
Trên cơ sở tham khảo một số phương pháp nghiên cứu nổi tiếng thế giới, Nghiên cứu sinh đã xây dựng phương pháp đánh giá sự hòa nhập dựa trên các nhóm tiêu chívề hình thái đô thị, cảnh quan, khí hậu và văn hóa. Các nhóm tiêu chí bao gồm các tiêu chí thành phần với các trọng số điểm khác nhau tùy theo mức độ ảnh hưởng của từng tiêu chí. Các trọng số này được lập luận phân tích chặt chẽ, dựa trên các cơ sở lý thuyết và thực tiễn khoa học.
Kết quả của việc áp dụng phương pháp nghiên cứu là sự phân nhóm mức độ hòa nhập của các công trình kiến trúc thuộc địa Pháp theo mức độ đặc biệt, cao, trung bình và kém hòa nhập.
4. Đề tài chứng minh những ảnh hưởng của kiến trúc thuộc địa Pháp đối với kiến trúc truyền thống Huế trong quá trình hòa nhập, trên cơ sở so sánh sự biến đổi của từng thể loại kiến trúc truyền thống trước và trong giai đoạn thuộc địa.
Ảnh hưởng của kiến trúc thuộc địa Pháp với kiến trúc truyền thống Huế bao gồm Quy hoạch Kinh thành, kiến trúc Cung đình và kiến trúc nhà ở phố thị.
Những dấu ấn Pháp cũng như phương Tây trong quy hoạch Kinh thành thể hiện ở cấu trúc thành phòng thủ quân sự kiểu Vauban, yếu tổ kiến trúc như Kỳ Đài, yếu tố cảnh quan như sông Ngự Hà chảy giữa lòng đô thị, các yếu tố này hòa nhập với bối cảnh của một đô thành phương Đông truyền thống tạo nên diện mạo Kinh thành Huế.
Luận án đã đi sâu phân tích sự khác nhau của các nhóm công trình thuộc thể loại Cung đình hoặc nhà ở phố thị trước và sau sự xuất hiện của người Pháp tại bờ Nam sông Hương, từ đó có thể khẳng định bản sắc kiến trúc Huế định hình từ quá trình hòa nhập của kiến trúc thuộc địa Pháp vào đô thị Huế.
