TRANG THÔNG TIN VỀ NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ MẶT HỌC THUẬT, LÝ LUẬN CỦA LUẬN ÁN
Tên luận án: TÁC ĐỘNG CỦA QUẢN TRỊ TRI THỨC VÀ MÔI TRƯỜNG ĐẠO ĐỨC KINH DOANH ĐẾN KẾT QUẢ HOÀN THÀNH CÔNG VIỆC CỦA NHÂN VIÊN NGÂN HÀNG.
Chuyên ngành: Tài chính-Ngân hàng (Ngân hàng) Mã số: 62340201
Nghiên cứu sinh: Hoàng Hải Yến
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Kinh Tế Tp. Hồ Chí Minh
Người hướng dẫn luận án: PGS.TS. Trần Hoàng Ngân
Với đặc thù kinh doanh tiền tệ, hoạt động kinh doanh ngân hàng phụ thuộc vào hai chữ: TÀI và TÂM. Chữ TÀI đề cập đến nền tảng vốn liếng, cơ sở hạ tầng, kỹ thuật, quản trị, quảng bá, phát triển thị trường, quản trị tri thức Chữ TÂM là thái độ cư xử với khách hàng, trách nhiệm xã hội, môi trường đạo đức kinh doanh. Sự hài hoà của hai yếu tố này góp phần quan trọng cho sự phát triển bền vững của ngân hàng. Những vấn đề hiện nổi bật liên quan đến tài và tâm trong thế kỷ 21 là quản trị tri thức (tài) và đạo đức kinh doanh (tâm).
Cũng vì hai chữ TÀI và TÂM đặc biệt quan trọng đối với hoạt động kinh doanh ngân hàng và kết quả hoàn thành công việc (KQHTCV) của nhân viên, tác giả tập trung xác định tác động của yếu tố QTTT và môi trường đạo đức kinh doanh (MTĐĐKD) đến kết quả này. Tổng kết lý thuyết, tác giả chưa tìm thấy nghiên cứu nào xác định tác động của QTTT và MTĐĐKD đến kết quả cá nhân. Trong khi đó, KQHTCV cá nhân có thể đem lại kết quả tổ chức tốt hơn, giảm tỷ lệ thôi việc (Ambrose và ctg, 2008; Elci và cs, 2009); tăng sự hài lòng của nhân viên đối với tổ chức (Tsai và Huang, 2008; Deshpande, 2011); cung cấp thông tin cho nhà quản lý trong quá trình ra quyết định quản trị (Orpen, 1995; George và cs, 1999).
Tóm tắt kết quả nghiên cứu của luận án.
Kết hợp kết quả tổng kết lý thuyết và phỏng vấn sâu đối với các nhà quản lý ngân hàng thương mại (NHTM) ở Hà nội và thành phố Hồ Chí Minh, tác giả có cơ sở khoa học và thực tiễn để đặt 05 giả thuyết về tác động của QTTT và MTĐĐKD đến kết quả của nhân viên. Với 05 giả thuyết nghiên cứu, tác giả cố gắng xác định: (1) Tác động trực tiếp của QTTT và MTĐĐKD đến kết quả cá nhân; (2) Tác động gián tiếp của MTĐĐKD đến KQHTCV cá nhân thông qua QTTT hoặc khả năng CNRR.
Mẫu n=574 phiếu điều tra được nhập liệu và xử lý thống kê bằng phần mềm AMOS 18. Kết quả phân tích CFA và SEM, tác giả xác định ra được: (1) Chỉ có QTTT là có tác động trực tiếp đến KQHTCV của nhân viên; (2) MTĐĐKD không tác động trực tiếp mà gián tiếp đến KQHTCV của nhân viên thông qua QTTT và khả năng CNRR.
Những tác động (1) và (2) không có gì khác biệt giữa các nhóm nhân viên làm việc ở các NHTM cổ phần có tỷ trọng sở hữu Nhà nước trên 50% và các NHTM cổ phần khác; giữa nhân viên giao dịch trực tiếp hay gián tiếp với khách hàng; giữa nhân viên làm việc ở hội sở chính, sở giao dịch hay ở chi nhánh, phòng giao dịch; giữa nhân viên có kinh nghiệm làm việc ở ngân hàng ít hay nhiều hơn 5 năm.
Đóng góp của nghiên cứu đôi với khung lý thuyết
Kết quả nghiên cứu của tác giả có một số đóng góp nhất định vào khung lý thuyết về quản trị tri thức, môi trường đạo đức kinh doanh và kết quả hoàn thành công việc cá nhân.
Đóng góp điều chỉnh bộ thang đo một số khái niệm nghiên cứu
Trong nghiên cứu này tác giả sử dụng lại bộ biến đo lường các khái niệm. Bộ thang đo từng khái niệm đã được các nhà nghiên cứu xây dựng và kiểm định trước đó. Tuy nhiên, khi sử dụng lại cho nghiên cứu ở thị trường Việt Nam, kiểm định với bộ dữ liệu 574 mẫu, bộ thang đo 03 khái niệm: QTTT, MTĐĐKD và khả năng CNRR đã được rút gọn phù hợp với thị trường Việt Nam. Bộ thang đo sau khi điều chỉnh có thể tiếp tục sử dụng cho các nghiên cứu tiếp theo.
Xác định tác động trực tiếp của QTTT và phủ nhận tác động trực tiếp của MTĐĐKD đến KQHTCV của nhân viên.
Kết quả nghiên cứu của tác giả chỉ ra QTTT tác động trực tiếp đến KQHTCV của nhân viên. Phát hiện vừa nêu cho thấy nghiên cứu của tác giả là một trong các nghiên cứu đầu tiên xác định mối quan hệ trực tiếp này. Kết quả nghiên cứu đã củng cố cho khung lý thuyết về QTTT. QTTT không những chỉ trực tiếp tác động đến kết quả tổ chức, đến sự hài lòng và cam kết tổ chức (theo kết quả các nghiên cứu trước đây) mà còn tác động trực tiếp đến KQHTCV của nhân viên.
Ngoài ra, tổng kết lý thuyết tác giả chưa tìm thấy nghiên cứu nào đặt giả thuyết và kiểm định về tác động của MTĐĐKD đến kết quả cá nhân. Nghiên cứu của tác giả là một trong các nghiên cứu tiên phong đặt giả thuyết và kiểm định được tác động gián tiếp của MTĐĐKD đến KQHTCV cá nhân thông qua QTTT hoặc khả năng CNRR.
Củng cố lý thuyết cho rằng không có sự khác biệt về tác động của QTTT và MTĐĐKD đến KQHTCV giữa các nhóm nhân viên khác nhau.
Kết quả phân tích đa nhóm cho thấy tác động trực tiếp, cùng chiều của MTĐĐKD lên QTTT và khả năng CNRR; Tác động trực tiếp, cùng chiều, mạnh của QTTT và tác động trực tiếp, cùng chiều, ở mức độ yếu của khả năng CNRR lên KQHTCV của nhân viên không khác nhau giữa từng cặp hai nhóm đối tượng ngân hàng có tỷ trọng sở hữu Nhà nước trên 50% hoặc dưới 50%; hai nhóm nhân viên phân theo tích chất công việc, theo bộ phận làm việc, theo thâm niên.
Cung cấp thông tin về tình hình QTTT, MTĐĐKD và khả năng CNRR của các NHTM Việt Nam.
Kết quả nghiên cứu định tính cung cấp thông tin cho các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước thực hiện nghiên cứu đối với ngành ngân hàng ở Việt nam về: Nhận thức, tổ chức thực hiện QTTT; Môi trường đạo đức kinh doanh; Hoạt động quản trị rủi ro và một số phương thức các NHTM Việt Nam thực hiện để giảm thiểu rủi ro hoạt động; Cách thức đánh giá kết quả công việc nhân viên của các NHTM Việt Nam.
Như vậy, khác với các nghiên cứu trước đây thực hiện nghiên cứu tác động riêng lẻ của QTTT, MTĐĐKD hoặc khả năng CNRR đến kết quả của tổ chức, tác giả thực hiện một mảng nghiên cứu khác biệt về tác động qua lại giữa ba yếu tố (QTTT, MTĐĐKD, khả năng CNRR) cũng như tác động đồng thời của ba yếu tố này đến kết quả làm việc cá nhân. Mặc dù tác giả sử dụng lại bộ thang đo lường các yếu tố trong mô hình nghiên cứu nhưng kết quả nghiên cứu đã cho ra những kết quả và bài học thú vị. Trong đó, xác định tác động của MTĐĐKD vào QTTT hoặc khả năng CNRR là kết quả lặp lại. Phát hiện tác động trực tiếp của QTTT; tác động gián tiếp của MTĐĐKD qua QTTT hoặc khả năng CNRR đến KQHTCV của nhân viên là một trong những phát hiện tiên phong về những yếu tố tác động đến kết quả cá nhân. Từ đây, các ngân hàng có thể cải thiện có định hướng rõ ràng, cụ thể hơn để tăng năng suất chất lượng, hiệu quả công việc của nhân viên. Các nhà nghiên cứu ở Việt Nam và các nước cũng có thêm một tham chiếu về lĩnh vực này cho các nghiên cứu trong tương lai.
