NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Đề tài luận án: Tác động của việc làm không phá hợp ơi suất sinh lời từ giáo dục ở Việt Nam
Chuyên ngành: Toán kinh tế Mã sốc 9310101
Nghiên cứu sinh: Vũ Thị Bích Ngọc
Người hướng dẫn: GS.TS. Nguyễn Quang Dong Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
MA NCS: 911.37.01TKT TS. Trần Quang Tuyến
Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận
Luận án tiếp cận suất sinh lời từ giáo dục theo góc độ thu nhập của cá nhân. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc làm không phù hợp với trình độ hoặc chuyên môn gây thiệt hại về thu nhập cho người lao động, làm giảm hiệu quả của giáo dục đào tạo. Tuy vậy, chưa có nghiên cứu nào đánh giá tác động của việc làm không phù hợp theo đồng thời hai khía cạnh trình độ và chuyên môn đào tạo. Đề tài bổ sung cho các nghiên cứu áp dụng mô hình thu nhập của Mincer (1958, 1974) bằng cách đánh giá tác động của việc làm không phù hợp theo cả hai khía cạnh trình độ và chuyên môn tới suất sinh lời từ giáo dục.
Phương pháp ước lượng tác động của việc làm không phủ hợp tới thu nhập được dùng trong các nghiên cứu trước đây chủ yếu là phương pháp bình phương nhỏ nhất, phương pháp Heckman, hồi quy phân vị. Đáng tiếc là, những phương pháp này chưa giải quyết được tỉnh nội sinh của biến việc làm không phù hợp trong hàm thu nhập Mincer. Để giải quyết vẫn đề này, luận án áp dụng mô hình hồi quy chuyển đổi nội sinh. Ước lượng mô hình hồi quy chuyển đổi nội sinh thu được các ước lượng vũng, đáng tin cậy. Kết quả kiểm định mô hình hồi quy chuyển đổi nội sinh cho thấy mối quan hệ tương quan dương giữa sai số trong hàm thu nhập Mincer và sai số trong mô hình xác suất người lao động làm việc không phù hợp.
Những phát hiện, đề xuất mới rút ra được từ kết quả nghiên cứu, khảo sát của luận án
Theo hiểu biết của tác giả, luận án là một trong những nghiên cứu đầu tiên tại Việt Nam xác định tình trạng việc làm không phù hợp với trình độ và chuyên môn bằng phương pháp phân tích công việc theo tiêu chuẩn của Tổ chức Lao động Quốc tế. Kết quả phân tích thống kê từ bộ số liệu Điều tra Lao động Việc làm đã cung cấp thông tin về tình trạng việc làm không phù hợp nói chung, và so sánh tỷ lệ người lao động làm việc không phù hợp giữa các giới tỉnh, trình độ, và lĩnh vực đào tạo tại Việt Nam.
Luận án phân tích sâu sắc ảnh hưởng của việc làm không phù hợp tới thu nhập của người lao động thông qua các phương pháp thống kê và kinh tế lượng. Kết quả phân tích thống kê mô tả đã phản ánh mức chênh lệch thu nhập giữa người lao động làm việc không phù hợp và làm việc phủ hợp theo các lĩnh vực đào tạo và trình độ đào tạo, loại hình cơ sở kinh tế, nhóm tuổi, và khu vực.
Kết quả thực nghiệm đã khẳng định tính nội sinh của tỉnh trạng việc làm không phù hợp. Áp dụng phương pháp FIML cho mô hình chuyển đổi nội sinh thu được ước lượng vũng cho suất sinh lời từ giáo dục. Kết quả thu được từ mô hình này khẳng định tác động tiêu cực của việc làm không phù hợp tới thu nhập của người lao động, đồng thời phản ánh mức độ thiệt hại về thu nhập khi làm việc không phù hợp là lớn hơn so với ước lượng OLS. Thêm vào đó, kết quả phân rã theo phương pháp Ouxaca – Blinder cho thấy đóng góp lớn nhất cho phần chênh lệch thu nhập của người lao động làm việc không phù hợp và làm việc phù hợp là hiệu ứng hệ số. Kết quả này ngụ ý thiệt hại về thu nhập của người làm việc không phù hợp chủ yếu do họ làm việc không phù hợp với trình độ và chuyên môn đã được đào tạo.
