Tên đề tài: Tổ chức hoạt động dạy học vật lí “Xây dựng và sử dụng thiết bị thí nghiệm tĩnh điện” nhằm bồi dưỡng năng lực giải quyết vấn đề của học sinh lớp 11.
Chuyên ngành: Lí luận và Phương pháp dạy học bộ môn Vật lí.
Mã số: 9.14.01.11
Nghiên cứu sinh: Nguyễn Minh Thuần
Cán bộ hướng dẫn: PGS. TS Nguyễn Ngọc Hưng và TS. Dương Xuân Quý
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Những kết luận mới của luận án
– Trên cơ sở lí luận về dạy học (DH) giải quyết vấn đề (GQVĐ), đề tài đã đề xuất được tiến trình DH GQVĐ với những kiến thức cần có giai đoạn tìm hiểu sự hình thành kiến thức trong lịch sử nghiên cứu của vật lí (VL) và bổ sung, hoàn thiện tiến trình DH GQVĐ các ứng dụng kĩ thuật (ƯDKT) của VL theo con đường 1.
– Trên cơ sở mục tiêu DH phát triển năng lực (NL) của học sinh (HS), lí luận về DH GQVĐ và lí luận về việc tổ chức hoạt động ngoại khóa (HĐNK) VL, đề tài đã hoàn thiện quy trình chung tổ chức HĐNK VL và vận dụng quy trình chung này vào việc xây dựng quy trình tổ chức HĐNK chủ đề “Xây dựng và sử dụng thiết bị (TB) thí nghiệm (TN) tĩnh điện”, trong đó có tiến trình DH GQVĐ 5 nội dung (5 nhiệm vụ được giao cho HS): Sử dụng TB thí nghiệm “Cân xoắn” do tác giả đã chế tạo để tiến hành các thí nghiệm kiểm nghiệm nội dung định luật Cu-lông về lực tương tác tĩnh điện giữa hai điện tích điểm; nghiên cứu ƯDKT “Máy phát tĩnh điện Van De Graaff”, trong đó hướng dẫn HS chế tạo mới TB “Máy phát tĩnh điện Van De Graaff” và tiến hành 5 TN với TB để kiểm nghiệm một số nội dung kiến thức về tĩnh điện; nghiên cứu ƯDKT “TB sơn tĩnh điện”, trong đó có hướng dẫn HS chế tạo TB sơn tĩnh điện để sơn các vật liệu bằng kim loại; nghiên cứu ƯDKT “TB lọc bụi tĩnh điện”, trong đó có hướng dẫn HS chế tạo mô hình vật chất chức năng minh họa nguyên tắc cấu tạo, nguyên tắc hoạt động của máy lọc bụi tĩnh điện và nghiên cứu ƯDKT “Máy photocopy”, trong đó có hướng dẫn HS chế tạo mô hình vật chất chức năng minh họa họa nguyên tắc cấu tạo, nguyên tắc hoạt động của máy photocopy.
– Vận dụng cấu trúc chung của NL GQVĐ, đề tài đã xây dựng được cấu trúc riêng của NL GQVĐ khi HS nghiên cứu từng nội dung của chủ đề ngoại khóa.
Thực nghiệm sư phạm bước đầu cho thấy tính khả thi và hiệu quả của quy trình tổ chức HĐNK chủ đề nói chung và của tiến trình DH 5 nội dung trong chủ đề nói riêng đối với việc bồi dưỡng NL GQVĐ của HS.
