TRANG THÔNG TIN NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ MẶT HỌC THUẬT, LÝ LUẬN CỦA LUẬN ÁN
Tên tác giả: TRÀN QUỐC VIỆT
Tên người hướng dẫn: GS.TS. Nguyễn Viết Thịnh – TS. Trương Văn Tuấn
Tên luận án: TỔ CHỨC LÃNH THỔ NÔNG NGHIỆP Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Ngành khoa học của luận án: Địa lý học
Chuyên ngành: Địa lý học
Mã số: 62310501
Khóa: 2015-2019
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh
NỘI DUNG NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
1. Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận
Luận án đã xác định bản chất lý luận của tổ chức lãnh thổ nông nghiệp (TCLTNN) và các hình thức TCLTNN; xác định được các nhân tố ảnh hưởng đến TCLTNN gồm: vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế – xã hội, từ đó làm rõ mối quan hệ tương hỗ giữa chúng đối với vẫn đề TCLTNN. Đồng thời, xác định các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động của một số hình thức TCLTNN cấp tỉnh như nông hộ, trang trại, hợp tác xã nông nghiệp, doanh nghiệp nông nghiệp, vùng sản xuất nông nghiệp tập trung. Luận án sử dụng 8 phương pháp nghiên cứu, trong đó phương pháp điều tra xã hội học, thống kê và khảo sát thực địa được xem là chủ đạo trong đánh giá hiệu quả hoạt động và đề xuất định hướng để TCLTNN hiệu quả.
2. Những luận điểm mới rút ra từ kết quả nghiên cứu, khảo sát của luận án
Luận án đã tổng quan được các công trình nghiên cứu về TCLTNN trên thế giới và ở Việt Nam theo 2 khía cạnh: tổ chức lãnh thổ và tổ chức lãnh thổ nông nghiệp. Đối với mỗi hướng nghiên cứu, luận án đã làm rõ những nội dung chính trong các hướng nghiên cứu; từ đó góp phần làm sáng tỏ cơ sở lí luận về TCLTNN. Trên cơ sở đó, luận án đã đưa ra được quan niệm và vai trò của TCLTNN; phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến TCLTNN và xác định được một số hình thức TCLTNN cấp tỉnh. Luận án đã xác định và xây dựng một số tiêu chí đánh giá (bao gồm tiêu chí chung: về đất đai, lao động, hiệu quả sử dụng đất, vốn đầu tư,… và tiêu chí riêng đặc trưng cho mỗi hình thức TCLTNN); qua đó, luận án đã định lượng được hiệu quả sản xuất nông nghiệp cho mỗi hình thức TCLTNN.
– Luận án đã phân tích rõ các nhân tố ảnh hưởng đến TCLTNN ở Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) bao gồm vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế – xã hội phù hợp với cơ sở lí luận. Trong đó, luận án đã làm rõ được những thuận lợi và khó khăn của từng nhân tố ảnh hưởng đến TCLTNN và đặc biệt là sự hình thành và phát triển của mỗi hình thức TCLTNN ở TPHCM.
– Luận án đã phân tích rõ thực trạng TCLTNN ở TPHCM, đánh giá được thực trạng phát triển của một số hình thức TCLTNN (nông hộ, trang trại, hợp tác xã nông nghiệp, doanh nghiệp nông nghiệp, khu nông nghiệp công nghệ cao, vùng sản xuất nông nghiệp tập trung). Trên cơ sở phân tích thực trạng cho thấy mỗi hình thức TCLTNN ở TPHCM có những điểm mạnh và hạn chế nhất định trong việc sản xuất, một số hình thức TCLTNN đang phát huy hiệu quả như trang trại, hợp tác xã nông nghiệp, doanh nghiệp nông nghiệp. TPHCM đã hình thành nên các vùng sản xuất tập trung, trong đó tập trung vào các loại cây (rau, hoa kiểng,…)
và con (bò thịt, bò sữa, chim yến,…) có hiệu quả kinh tế cao, phù hợp với điều kiện sản xuất trên địa bàn. Để TCLTNN ở TPHCM hiệu quả và phù hợp với sự phát triển chung của thành phố trong tương lai, luận án đã xây dựng định hướng và hệ thống các giải pháp về quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp, tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp, phát huy hiệu quả các hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp, đào tạo nguồn nhân lực nông nghiệp, liên kết trong sản xuất nông nghiệp, phát triển nông nghiệp sinh thái gắn với bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu,….
– Các kết quả nghiên cứu của luận án là cơ sở khoa học quan trọng trong việc đề xuất chủ trương, chính sách quy hoạch và phát triển nông nghiệp trên địa bàn TPHCM; đồng thời có thể dùng làm tài liệu nghiên cứu, giảng dạy chuyên ngành Địa lí học.
