THÔNG TIN TÓM TẮT VỀ NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Tên đề tài: “Truyện kể dân gian về thần Độc Cước ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ Việt Nam”
Chuyên ngành: Văn học dân gian
Mã số: 62.22.01.25
Nghiên cứu sinh: Lường Thế Anh
Cán bộ hướng dẫn: GS.TS. Vũ Anh Tuấn
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Những kết luận mới của luận án
1. Sự phong phú về mặt thể loại trong truyện kể dân gian về thần Độc Cước, dưới góc nhìn đặc trưng thể loại bước đầu cho thấy truyện kể về Độc Cước gồm những truyện kết thành một chuỗi truyện kể nhất quán, hệ thống, kết dính văn hóa của nhiều thời đại khác nhau.
2. Ảnh hưởng của thần Độc Cước trong không gian văn hóa từ khu vực biển đến đồng bằng, trung du và miền núi, xuất hiện cả trong văn hóa Then Tày. Điều đó cho thấy thần Độc Cước có một vị trí xứng đáng trong đời sống tín ngưỡng dân gian ở miền xuôi cũng như miền ngược.
3. Có thể khẳng định thần Độc Cước là một biểu tượng mang tính đa nghĩa trong văn học, văn hóa Việt Nam với nhiều vai trò khác nhau, nhiều sự hóa thân và nhiều ý nghĩa khác nhau gắn với đời sống tâm linh của người Việt, gắn với ý chí, niềm tin và quá trình thích ứng với tự nhiên của người Việt.
4. Gắn kết thần Độc Cước trong truyện kể dân gian với thực tế điều kiện tự nhiên, đời sống văn hóa, phong tục tập quán, những sự giao lưu tiếp biến văn hóa của các khu vực nơi truyện kể này lưu truyền. Khái quát hóa bức tranh của cư dân nông nghiệp trong quá trình vươn ra và thích ứng với biển khơi, trong công cuộc chinh phục vùng đất mới, khát vọng làm chủ biển cả.
5. Thần Độc Cước nhìn từ hai góc độ: Khi thần là một nhiên thần, người có sức mạnh của một vị thần khổng lồ, có thể hàng yêu, diệt quỷ, hô mưa gọi gió. Khi nhân vật là một nhân thần, thì thần cũng được cha truyền cho phép thuật có tài biến hóa, có thể diệt yêu quái, trị ma quỷ. Dù ở góc độ nào, thần đều thể hiện tài năng, sức khỏe phi thường, lập được những chiến công, cứu nhân độ thế. Nhìn một cách khái quát, có thể thấy người dân đã sáng tạo ra hình tượng thần Độc Cước trên cơ sở tích hợp công trạng của thần từ nhiều góc độ khác nhau, thể hiện được ước nguyện của họ trong quá trình chinh phục tự nhiên, giải quyết những vấn đề xã hội, ổn định cuộc sống.
6. Thần Độc Cước tự xẻ đôi thân mình đã thể hiện một năng lực tư duy về biển, đồng thời là minh chứng về những giấc mơ huyền nhiệm của người xưa về khả năng chinh phục tự nhiên cùng khát vọng làm chủ biển khơi của người Việt.
7. Có thể nói người dân ven biển nước ta đã xây cho mình một tượng đài về vị thần huyền thoại, thần Độc Cước một biểu tượng cho sức mạnh chiến đấu chống kẻ thù, quỷ biển bên ngoài tràn vào
