1. Tính cấp thiết của đề tài luận án
Vấn đề lợi ích và lợi ích nhóm hiện nay đang được nhiều người thuộc các lĩnh vực khác nhau, trong đó có các nhà chính trị, các nhà triết học trong và ngoài nước quan tâm.
Tuy nhiên, cho dù ở đâu, thuộc lĩnh vực nào đi chăng nữa thì các nhà lý luận, các nhà khoa học cũng đều cho rằng lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm, nhất là trong quá trình khai thác các nguồn tài nguyên thiên nhiên phải thống nhất, hài hòa với lợi ích chung của xã hội; lợi ích trước mắt phải thống nhất với lợi ích lâu dài. Có như vậy mới tạo điều kiện tốt nhất cho xã hội phát triển bền vững và ổn định, đồng thời bảo vệ được các nguồn tài nguyên thiên nhiên và môi trường sống của con người.
Để sống và tồn tại con người luôn phải gắn liền với tự nhiên, phải khai thác, sử dụng, cải biến giới tự nhiên. Nếu không khai thác tự nhiên thì con người không thể tạo ra của cải vật chất để sinh tồn. Khai thác tự nhiên là một nhu cầu tất yếu khách quan, có lợi đối với con người và xã hội loài người. Tuy nhiên, việc khai thác đó phải tuân theo quy luật của tự nhiên, phải có tính toán, có quy hoạch, kế hoạch và khoa học, phải vì lợi ích chung và lợi ích lâu dài của xã hội. Khai thác tự nhiên đụng chạm đến lợi ích chung của xã hội và lợi ích riêng của các nhóm cá nhân khác theo cả hai chiều hướng lợi và hại, cũng như đụng chạm đến lợi ích lâu dài của quốc gia, dân tộc. Việc khai thác tự nhiên đó ảnh hưởng đến lợi ích chung và lợi ích lâu dài của xã hội đến mức nào còn là một vấn đề lý luận cần phải tiếp tục quan tâm nghiên cứu và làm rõ thêm.
Ở nước ta, vấn đề về lợi ích và lợi ích nhóm trong quá trình khai thác các nguồn tài nguyên thiên nhiên đang là vấn đề cần phải quan tâm hơn baogiờ hết. Bởi vì, trong thời gian qua đã xuất hiện một số cá nhân, nhóm người luôn tìm mọi cách vơ vét, vun vén lợi ích về cho cá nhân, cho nhóm của mình mà bất chấp lợi ích chung của quốc gia, dân tộc. Họ lấy lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm làm mục tiêu và thước đo mọi chuẩn mực, khuôn mẫu giá trị đạo đức. Đối với họ, lợi ích chung của xã hội và lợi ích lâu dài của đất nước chỉ là thứ yếu, chỉ là sự xa xỉ. Bằng nhiều cách khác nhau họ cố làm cho các nguồn tài nguyên thiên nhiên không ngừng chảy về túi của một số cá nhân, một số nhóm người, hệ lụy không tránh khỏi là các nguồn tài nguyên thiên nhiên ngày càng cạn kiệt, môi trường bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Đây là điều mà Ph.Ăngghen đã từng nói đến trong tác phẩm Biện chứng của tự nhiên rằng, những nhà tư bản chỉ vì lợi nhuận, vì lợi ích trước mắt mà không tính đến những hậu quả tác động trở lại của tự nhiên đối với con người.
