TRANG THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN
– Tên luận án: Vốn trí tuệ và tăng trưởng tối ưu của các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
– Ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 9340101
– Họ tên nghiên cứu sinh: Phạm Thị Ngọc Sương Khóa: 2020 đợt 2
– Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Võ Văn Dứt
– Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Cần Thơ
1. Tóm tắt nội dung luận án
Mục tiêu của luận án này là nghiên cứu ảnh hưởng của vốn trí tuệ đến tăng trưởng tối ưu của doanh nghiệp (DN) niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Nghiên cứu dựa trên các Lý thuyết Nguồn lực, Lý thuyết Vốn nhân lực, Lý thuyết Cấp bậc, Lý thuyết Tăng trưởng, Lý thuyến Vốn trí tuệ và các nghiên cứu thực nghiệm trước đây để xây dựng mô hình nghiên cứu: 1) ảnh hưởng của vốn trí tuệ, các thành phần của vốn trí tuệ đến tăng trưởng tối ưu DN; 2) xem xét vai trò điều tiết của kinh nghiệm quản lý của nhóm quản lý cấp cao đối với những mối quan hệ này; 3) tác động của vốn trí tuệ của nhóm quản lý cấp cao đến tăng trưởng tối ưu DN.
Nghiên cứu đã dựa trên 148 DN niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2019 với cỡ mẫu là 888 quan sát. Các DN trong nghiên cứu thuộc các ngành: sản xuất, thông tin và truyền thông, vận tải và kho bãi, xây dựng, hoạt động kinh doanh bất động sản. Nghiên cứu đã dùng phương pháp mô men tổng quát hệ thống hai bước (S-GMM two step) để ước lượng các giả thuyết của mô hình nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu cho thấy, vốn trí tuệ, các thành phần của vốn trí tuệ gồm hiệu quả vốn nhân lực, hiệu quả vốn tài chính và hiệu quả vốn cấu trúc ảnh hưởng có ý nghĩa thuận chiều đến tăng trưởng tối ưu DN. Ngoài ra, nghiên cứu còn phát hiện, kinh nghiệm quản lý của nhóm quản lý cấp cao giữ vai trò điều tiết tích cực đến mối quan hệ giữa vốn trí tuệ, hiệu quả vốn nhân lực, hiệu quả vốn tài chính, hiệu quả vốn cấu trúc đối với tăng trưởng tối ưu DN. Thêm vào đó, vốn trí tuệ của nhóm quản lý cấp cao có ảnh hưởng đáng kể đến tăng trưởng tối ưu DN. Cụ thể, ảnh hưởng tích cực của sự đa dạng về trình độ học vấn, nền tảng kiến thức và kinh nghiệm quản lý của nhóm quản lý cấp cao đến tăng trưởng tối ưu DN trong khi tuổi của nhóm quản lý cấp cao có ảnh hưởng nghịch chiều đến tăng trưởng tối ưu DN. Bên cạnh những kết quả này, nghiên cứu còn khám phá được những ảnh hưởng có ý nghĩa thuận chiều của qui mô DN, qui mô của nhóm quản lý cấp cao đến tăng trưởng tối ưu DN và những tác động có ý nghĩa ngược chiều của số năm hoạt động của DN và đòn bẩy tài chính đến tăng trưởng tối ưu DN. Thêm vào đó, nghiên cứu còn khám phá sự xuất hiện của vấn đề nội sinh có thể là nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt trong kết quả của các nghiên cứu trước. Từ các kết quả ước lượng này, nghiên cứu đã đề xuất các hàm ý quản trị góp phần hỗ trợ các DN hướng đến sự phát triển và tăng trưởng bền vững.
2. Những kết quả mới của luận án
Kết quả nghiên cứu của luận án có những đóng góp về mặt lý thuyết và thực tiển. Ở khía cạnh lý thuyết, luận án đã phát triển các lập luận lý thuyết về vốn trí tuệ của DN, kinh nghiệm quản lý của TMT và vốn trí tuệ của TMT trong DN. Các yếu tố này được xem là nguồn tài nguyên quý giá và là nguồn lực đóng góp quan trọng bên cạnh các nguồn lực truyền thống. Cụ thể, nghiên cứu xem vốn trí tuệ là nguồn lực nội tại của DN và các lập luận dựa trên các lý thuyết gồm Lý thuyết Nguồn lực (Barney, 1991), Lý thuyết Vốn nhân lực (Becker, 1962; Gibbons & Waldman, 2004), Lý thuyết Cấp bậc (Hambrick & Mason, 1984) và Lý thuyết về Vốn trí tuệ để xem xét tác động đến tăng trưởng tối ưu DN. Sự đóng góp có ý nghĩa trong nghiên cứu này là cơ sở để mở rộng nguồn tài nguyên trong nghiên cứu của Barney (1991) hay nguồn lực trong nghiên cứu của Becker (1962) và nghiên cứu của Gibbons và Waldman (2004) đồng thời xem đặc điểm nền tảng của nhóm quản lý cấp cao của DN trong nghiên cứu của Hambrick và Mason (1984) như là nguồn lực quý giá trong việc tạo ra giá trị cho DN và dự báo kết quả hoạt động của tổ chức.
Về mặt thực tiễn, nghiên cứu của luận án cung cấp bằng chứng thực nghiệm liên quan đến ảnh hưởng của vốn trí tuệ đến tăng trưởng tối ưu của DN niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Kết quả của luận án là minh chứng cho thấy vai trò đóng góp của vốn trí tuệ đối với tăng trưởng tối ưu của các DN. Các phát hiện này là cơ sở để khẳng định rằng bên cạnh các nguồn lực truyền thống thì mỗi DN luôn tồn tại nguồn lực vô cùng giá trị là vốn trí tuệ. Nó là cơ sở góp phần thúc đẩy tỷ lệ tăng trưởng tối ưu DN, là cơ sở hướng DN đến tăng trưởng bền vững đồng thời hạn chế rủi ro trong quá trình tăng trưởng. Ngoài ra, kết quả nghiên cứu của luận án cho thấy những đóng góp quý giá của kinh nghiệm quản lý của nhóm quản lý cấp cao đối với việc thúc đẩy tăng trưởng tối ưu DN. Điều này thể hiện qua những ảnh hưởng điều tiết tích cực của kinh nghiệm quản lý của nhóm quản lý cấp cao trong các mối quan hệ giữa vốn trí tuệ, các thành phần của nó và tăng trưởng tối ưu DN. Nghiên cứu của luận án đã dựa trên những cơ sở lý thuyết và các nghiên cứu trước đây để lập luận cho sự hình thành vốn trí tuệ của nhóm quản lý cấp cao. Cụ thể, vốn trí tuệ của nhóm quản lý cấp cao dựa trên lập luận về sự gia tăng tri thức từ việc học hỏi kiến thức lẫn nhau của các thành viên trong nhóm trên cơ sở Lý thuyết Cấp bậc của Hambrick và Mason (1984) và kết quả cho thấy những tác động tích cực của nguồn vốn này đối với tăng trưởng tối ưu DN.
Bên cạnh những kết quả tìm thấy, nghiên cứu này còn khám phá được nguyên nhân có thể dẫn đến sự khác biệt từ một số kết quả ở các nghiên cứu trước do vấn đề nội sinh từ các mô hình nghiên cứu. Đây cũng là cơ sở để khẳng định sự đóng góp một cách chắc chắn của nguồn vốn này đối với tăng trưởng tối ưu của DN.
Kết quả nghiên cứu của luận án là nguồn tài liệu bổ sung và làm phong phú hơn nguồn tài liệu cho các nghiên cứu về vốn trí tuệ của DN, kinh nghiệm quản lý của nhóm quản lý cấp cao và vốn trí tuệ của nhóm quản lý cấp cao đối với tăng trưởng tối ưu của DN. Những đóng góp có ý nghĩa trong nghiên cứu của luận án là cơ sở để tác giả đề xuất các hàm ý quản trị cho các DN tại Việt Nam, giúp các DN tăng trưởng tối ưu và hướng đến phát triển bền vững, hạn chế những rủi ro nhất định trong quá trình tăng trưởng DN.
3. Các ứng dụng/khả năng ứng dụng trong thực tiễn, các vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu của luận án là tài liệu tham khảo có giá trị cho sinh viên, học viên sau đại học và các nhà nghiên cứu liên quan đến lĩnh vực tài chính và quản trị kinh doanh.
Ngoài ra, các hàm ý quản trị được đề xuất góp phần giúp cho các nhà quản trị doanh nghiệp có những giải pháp trong chiến lược phát triển và tăng trưởng bền vững DN.
